Wątroba jest jednym z najważniejszych organów w ludzkim ciele. Bierze udział w gospodarce węglowodanowej, tłuszczowej i białkowej. Jest złożonym narządem, wspierającym cały organizm. W przebiegu cukrzycy dochodzi natomiast do zaburzenia metabolizmu poszczególnych makroskładników (węglowodanów, białek i tłuszczy), prowadząc do uszkodzeń wątroby.
Bardzo ważna u chorych na cukrzycę jest ocena sprawności wątroby, ponieważ mogą być oni bardziej narażeni na infekcje wirusem zapalenia wątroby. W przypadku chorych na cukrzycę typu 2, przyjmujących więcej niż jeden lek, może występować osłabienie czynności wątroby. Jedną z przyczyn nieprawidłowych wyników laboratoryjnych u diabetyków jest niealkoholowe stłuszczenie wątroby (NAFD) (1,2).
NAFD a cukrzyca: Niealkoholowe stłuszczenie wątroby a cukrzyca
NAFD – Niealkoholowe stłuszczenie wątroby definiowane jest jako stłuszczenie wątroby, którego przyczyną nie jest nadmierne spożywanie alkoholu. Czynnikami ryzyka prowadzącymi do NAFD jest cukrzyca oraz powiązana z nią insulinoporność czy otyłość. Szacuje się, że około 70% chorych na cukrzycę cierpi dodatkowo na NAFD lub jej odmianę.
Większość osób w chwili rozpoznania niealkoholowego stłuszczenia wątroby wśród objawów podaje zmęczenie oraz uczucie pełności w nadbrzuszu, a jedynym specyficznym objawem jest powiększenie wątroby, które można jedynie zdiagnozować przy badaniu USG (2,3).
Diagnostyka NAFD: Niealkoholowe stłuszczenie wątroby
Rozpoznanie NAFD może powodować trudności, jednak należy zachować czujność szczególnie u osób z cukrzycą i monitorować funkcje wątroby. Do rozpoznania niealkoholowego stłuszczenia wątroby konieczne jest:
- badanie obrazowe lub histopatologiczne,
- wykluczenie nadużycia alkoholu,
- wykluczenie innej choroby wątroby,
- wykluczenie innej choroby skutkującej stłuszczeniem wątroby.
Ze względu na ogólnoustrojowy problem zdrowotny towarzyszący NAFD zaleca się wielokierunkowe postępowanie prowadzone przez zespoły wielospecjalistyczne (1).
Leczenie stłuszczenia wątroby w cukrzycy
U chorych na cukrzycę ze współistniejącą chorobą zaleca się w pierwszej kolejności korektę zaburzeń lipidowych oraz normalizację glikemii. Znaczącą poprawę stanu zdrowia zaobserwowano u osób chorych po redukcji masy ciała. Nie zaleca się jednak redukcji masy ciała większej niż 1,5 kg tygodniowo oraz obniżenia masy ciała o 10% w ciągu sześciu miesięcy (2). Ważnym elementem jest prawidłowa podaż witamin, szczególnie z grupy B oraz prawidłowa podaż pełnowartościowego białka zawierającego metioninę i cholinę, które wpływają korzystnie na pracę wątroby (1,4)
Podsumowanie
Podsumowując, u osób chorych na cukrzycę częściej potwierdza się nieprawidłowości w czynnościach wątroby. Podwyższone wartości prób wątrobowych mogą prognozować rozwój również innych chorób takich jak np. miażdżyca. U diabetyków ze współistniejącą NAFD najlepszą metodą terapii wydaje się redukcja masy ciała, korekta zaburzeń lipidowych oraz normalizacja glikemii.
