Porady

Jak oddać szpik kostny? Czyli Światowy Dzień Dawcy Szpiku

Redakcja | 15 września 2023
gdzie-jest-szpik-kostny

16.09 Obchodzimy Światowy Dzień Dawcy Szpiku. Od roku 2018 liczba potencjalnych dawców wzrosła w Polsce o ponad 56%! Mimo to, co piąty pacjent nie znajduje odpowiedniego dawcy.

Co to jest szpik kostny i komu może uratować życie?

Szpik kostny jest bogato ukrwioną tkanką wewnątrz kości. Największe zasoby szpiku są lokalizowane w jamach szpikowych kości płaskich i długich. W ciele dorosłego człowieka znajduje się średnio około 2,5 kilograma szpiku kostnego.

gdzie-jest-szpik-kostny

Główną rolą szpiku kostnego jest wytwarzanie komórek tworzących krew. Dzięki prawidłowemu funkcjonowaniu szpiku kostnego, erytrocyty, leukocyty, trombocyty oraz inne krwinki są w stanie skutecznie przenosić tlen i składniki odżywcze do wszystkich części organizmu oraz zwalczać infekcje i patogeny.

Niestety, pewne rodzaje nowotworów, a także choroby genetyczne, mogą upośledzić zdolność szpiku kostnego do prawidłowego działania i wytwarzania komórek krwi. W takich przypadkach, często jedynym dostępnym leczeniem jest przeszczepienie szpiku kostnego.

Obecnie jest to metoda leczenia ponad 200 nowotworowych i nienowotworowych chorób. Do najczęstszych zalicza się:

  • białaczki,
  • chłoniaki,
  • szpiczaki,
  • osteomielofibroza,
  • ciężkie postacie anemii aplastycznej,
  • wrodzone zaburzenia odporności,
  • wrodzone niedokrwistości.

Ilu mamy dawców szpiku?

Oddawanie szpiku kostnego w Polsce

Od roku 2018 liczba potencjalnych dawców wzrosła w Polsce o ponad 56% i obecnie w Centralnym Rejestrze Niespokrewnionych Potencjalnych Dawców Szpiku i Krwi Pępowinowej zarejestrowanych jest ponad 2 160 000 potencjalnych dawców (stan na 31.07.2023).

potencjalni-dawcy-szpiku-kostnego

Oddawanie szpiku kostnego na świecie

To niesamowity wynik, biorąc pod uwagę fakt, że liczba dawców na świecie wzrosła jedynie o 13%!

wzrost-liczby-dawcow-szpiku-kostnego

Mimo dużej liczby zarejestrowanych dawców, nadal istnieje potrzeba zarejestrowania się jako potencjalny dawca, ponieważ nie każde krwiotwórcze komórki macierzyste pasują do wszystkich. Aby organizm nie odrzucił przeszczepu, dawca i biorca muszą wykazać zgodność markerów tkankowych HLA, co sprawia, że znalezienie odpowiedniego dawcy jest trudne.

Przeciwwskazania do oddania szpiku kostnego: kto może zostać dawcą?

Zgodnie z polskim prawem, dawcą szpiku może zostać każda zdrowa osoba dorosła, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych. Istnieją jednak pewne przeciwwskazania, takie jak:

  • cukrzyca,
  • choroby autoimmunologiczne,
  • nadciśnienie tętnicze,
  • alergia,
  • zarażenie wirusem HIV,
  • choroby nowotworowe,
  • przebyty zawał i udar,
  • otyłość i niedowaga,
  • uzależnienie od alkoholu, narkotyków i leków.

Jak wygląda proces oddawania szpiku kostnego?

Aby rozpocząć proces, należy zarejestrować się w bazie dawców.  Możesz zrobić to przez internet na przykład korzystając ze strony Fundacji DKMS.

Odpowiedz na kilka pytań, aby otrzymać bezpłatny pakiet rejestracyjny. W pakiecie znajdziesz kopertę, pałeczki do wymazu i formularz rejestracyjny. Po otrzymaniu zestawu, przejrzyj załączone informacje, wypełnij formularz i pobierz za pomocą dołączonych pałeczek wymaz ze śluzówki jamy ustnej. 

W ciągu kilku tygodni, do 3 miesięcy, wymaz będzie analizowany pod kątem antygenów zgodności tkankowej HLA, a także będą sprawdzone podane przez ciebie dane. Po tym procesie zostaniesz dodany do bazy potencjalnych dawców i otrzymasz informację mailową o zakończeniu procedury. 

Poniższa infografika, szczegółowo opisuje wszystkie etapy procesu oddawania szpiku kostnego:

oddawanie-szpiku-kostnego

Kiedy zostałeś już dawcą szpiku kostnego: korzyści płynące z oddania szpiku

Właśnie uratowałeś komuś życie. I choć to stanowczo nadrzędny cel, warto wspomnieć o kilku pozytywnych rzeczach, które spotkają Cię jako dawcę.

Zgodnie z kodeksem pracy, jako dawca szpiku otrzymasz dni wolne i pełne wynagrodzenie na czas niezbędnych badań i samej donacji. Po donacji otrzymasz legitymację i odznakę Dawcy Przeszczepu, a jeśli dokonasz donacji po raz drugi, zostaniesz Zasłużonym Dawcą Przeszczepu.

Dawcy przeszczepu mają prawo do bezpłatnych przejazdów komunikacją miejską w wielu miastach Polski, mogą korzystać z ambulatoryjnej opieki zdrowotnej poza kolejnością, a Zasłużeni Dawcy Przeszczepu mają refundowane niektóre grupy leków.

Zacznij skutecznie zarządzać swoją cukrzycą!

AppStore GooglePlay

Literatura

  1. https://natu.care/pl/wydarzenia/dzien-dawcy-szpiku
O autorze Redakcja

Cukrzyca.pl, jeden z wiodących portali gromadzący wiedzę o cukrzycy, który powstał z myślą o osobach chorych na cukrzycę szukających wsparcia oraz informacji na temat choroby. Artykuły, poradniki i materiały informacyjne są tworzone przez ekspertów w dziedzinach takich jak: diabetologia, dietetyka, psychologia i edukacja diabetologiczna.

Pobierz darmową aplikację dla diabetyków i odbierz nasze wsparcie!

AppStore GooglePlay
Przeczytaj także

Biegaj! Jakie korzyści daje nam bieganie?

DARMOWY PREZENT!!!

    Skip to content