Rola błonnika w diecie diabetyka: Jak włączyć go do codziennych posiłków?
Błonnik pokarmowy to składnik, o którym często słyszymy w kontekście zdrowej diety, ale jego znaczenie dla diabetyków jest wręcz nieocenione….
Cukrzyca ma wpływ na cały organizm chorego. U diabetyków wzrasta ryzyko nie tylko udaru, zawału serca, nefropatii, retinopatii cukrzycowej czy zespołu stopy cukrzycowej, ale także chorób zębów i dziąseł.
Cukrzyca wpływa na zdrowie jamy ustnej
Niezależnie od tego, czy chorujemy na cukrzycę typu 1 czy 2, kontrolowanie poziomu cukru we krwi jest konieczne, aby zachować dobre zdrowie ogólne, w tym dobrą kondycję zębów i dziąseł.
Co więcej, cukrzyca oprócz standardowych objawów tj. wzmożony głód i pragnienie, częste oddawanie moczu, spadek wagi, osłabienie czy zaburzenie koncentracji, może także wywołać szereg objawów stomatologicznych.
– Do charakterystycznych objawów w jamie ustnej, za które może odpowiadać cukrzyca należą m.in. szybko postępująca próchnica, skłonność do stanów zapalnych i chorób dziąseł, paradontopatyczne odsłonięcie szyjek zębowych i nadmierna ruchomość zębów – wymienia lek. stom. Monika Stachowicz z Centrum Periodent w Warszawie.
– Diabetycy mają także tendencję do infekcji jamy ustnej, są to np. grzybicze zapalenie jamy ustnej i kącików ust oraz grzybicze nadkażenie czerwieni wargowej. Często występuje także suchość w jamie ustnej, blady język, zaburzenia smaku i specyficzny zapach z ust przypominający aceton, który świadczy o niebezpiecznym powikłaniu cukrzycy – tzw. kwasicy ketonowej. Z kolei u dzieci może występować przedwczesne wyrzynanie się zębów stałych – dodaje.
Większe ryzyko próchnicy jest spowodowane m.in. suchością jamy ustnej, a także dosładzaniem napojów, czym diabetyk może rekompensować sobie zaburzenia smaku. Dodatkowo, wyższy poziom glukozy we krwi oznacza większą ilość cukru w ślinie, który jest pożywką dla bakterii próchnicotwórczych.
Kontrola stanu dziąseł niezbędna przy cukrzycy
Częsta wśród osób chorujących na cukrzycę jest również choroba przyzębia, która szacunkowo może występować aż u 22% zdiagnozowanych pacjentów.
– Diabetycy mają skłonność do stanów zapalnych i chorób dziąseł, zaobserwować można paradontopatyczne odsłonięcie szyjek zębowych czy nadmierną ruchomość zębów. Wynika to z tego, że cukrzyca osłabia układ immunologiczny, zmniejsza odporność na różnego rodzaju infekcje oraz utrudnia gojenie się ran. W tej sytuacji pacjent musi być szczególnie wyczulony na niepokojące symptomy ze strony dziąseł takie jak zaczerwienienie, krwawienie czy obrzęk. Jest to tym bardziej istotne, że zignorowanie zapalenia dziąseł może prowadzić do paradontozy, która powoduje degenerację tkanek miękkich oraz kości, w której osadzone są zęby. W efekcie może dojść do obluzowania się zębów i ich utraty – mówi stomatolog.
Pamiętajmy, że im bardziej kontrolowana cukrzyca, tym mniejsze ryzyko rozwoju chorób dziąseł, ale też odwrotnie. Z badań wynika, że leczenie chorób dziąseł może wpłynąć korzystnie na poziom cukru we krwi u pacjentów z cukrzycą, co przekłada się na spowolnienie rozwoju choroby.
Odpowiednia higiena jamy ustnej oraz regularne usuwanie kamienia nazębnego u dentysty może także pomóc w obniżeniu poziomu hemoglobiny glikowanej (HbA1c), który jest cennym wskaźnikiem informującym nas, jak radzimy sobie z kontrolą cukrzycy.
Chorujesz? Powiadom dentystę
Osoba ze zdiagnozowaną cukrzycą powinna regularnie monitorować poziom glukozy we krwi i pozostać pod opieką diabetologa, a także być także objęta szczególną opieką stomatologiczną. Jest to szczególnie ważne u pacjentów po 50.r.ż, kiedy w związku z cukrzycą wzrasta ryzyko powikłań ogólnych.
– Diabetyk powinien zgłaszać się na regularne kontrole do dentysty, tak samo jak do kardiologa, nefrologa czy okulisty. Podczas przeglądu jamy ustnej, który najlepiej wykonywać raz na trzy miesiące, powinniśmy każdorazowo poinformować lekarza o cukrzycy i przyjmowanych lekach. To bardzo ważne, ponieważ diabetyk wymaga odpowiedniego przygotowania do zabiegów stomatologicznych, a często także osłony antybiotykowej – wyjaśnia ekspert.
Dużą rolę w przypadku pacjenta z wahaniami cukru we krwi odgrywa higienizacja, czyli usuwanie kamienia nazębnego w gabinecie stomatologicznym.
– Ma to pośredni wpływ na przebieg cukrzycy, ponieważ u pacjentów z kamieniem nazębnym, w szczególności poddziąsłowym, dochodzi do stanów zapalnych, które powodują krwawienie, wysięki i obrzęk. Taki stan zapalny powoduje wzrost poziomu cukru we krwi, a wysoki poziom glikemii utrudnia procesy gojenia się ran. Dlatego zapobieganie, jak i leczenie chorób przyzębia, pomaga w wyrównaniu cukrzycy – informuje stomatolog.
Nie mniej ważna jest higiena jamy ustnej w domu. Pacjent z cukrzycą powinien myć zęby min. dwa razy dziennie, używać szczoteczki z miękkim włosiem i unikać energicznego szorowania, które może podrażniać dziąsła.
Nie zapominajmy o oczyszczaniu przestrzeni międzyzębowych za pomocą nitki lub irygatora stomatologicznego przynajmniej raz dziennie. Higiena dotyczy również protez zębowych, które również powinniśmy dokładnie codziennie czyścić ze względu na zalegające na nich drobnoustroje. Jeśli palimy papierosy, warto rzucić nałóg – palenie zwiększa ryzyko powikłań cukrzycy, ale także chorób dziąseł.
– Pacjent chorujący na cukrzycę to pacjent specjalnego nadzoru, także u dentysty. Pamiętajmy, że cukrzyca jest chorobą ogólnoustrojową i bakterie obecne w płytce bakteryjnej oraz kamieniu nazębnym, mogą nie tylko spowodować rozwój chorób zębów czy dziąseł, ale nawet zapalenie mięśnia sercowego. To kolejny argument za tym, żeby na kontrolach pojawiać się regularnie – przestrzega dr Stachowicz.
Zacznij skutecznie zarządzać swoją cukrzycą!
Literatura
Informacja prasowa
Biuro prasowe Centrum Leczenia i Profilaktyki Paradontozy Periodent
O autorze
Cukrzyca.pl, jeden z wiodących portali gromadzący wiedzę o cukrzycy, który powstał z myślą o osobach chorych na cukrzycę szukających wsparcia oraz informacji na temat choroby. Artykuły, poradniki i materiały informacyjne są tworzone przez ekspertów w dziedzinach takich jak: diabetologia, dietetyka, psychologia i edukacja diabetologiczna.
