Pomiar cukru przez pot? Czy to możliwe?

Obecnie pomiar cukru dokonuje się przez krew za pomocą glukometru. W glukometrze monitorowanie stężenia glukozy polega na nakłuciu skóry, zazwyczaj opuszki palca. Pomiar cukru można także dokonać dzięki urządzeniu do ciągłego monitorowania glikemii, którego sensory zakładane są pod skórę (najczęściej brzucha) przez lekarza. Ta metoda umożliwia lepszą kontrolę dobowej glikemii, a także pozwala na obniżenie częstotliwości pomiarów glukometrem.

Niestety, takie sposoby mogą być niekomfortowe dla pacjenta, a przy braku zachowania zasad bezpieczeństwa i higieny mogą wiązać się z otrzymaniem nieprawidłowych wyników. W związku z tym, poszukuje się nowych nieinwazyjnych metod pomiaru stężenia glukozy. Jedną z takich metod miałby być pomiar cukru przez pot, ale czy to w ogóle możliwe?

Pomiar cukru przez krew

Najważniejszą zasadą podczas stosowania glukometru jest to, aby igły w nakłuwaczu były używane jednorazowo i tylko przez jedną osobę. Jak ważna jest ta zasada potwierdza fakt, że zdarzały się przypadki zakażeń wirusowym zapaleniem wątroby typu B podczas wykonywania przez pacjentów pomiarów glukozy za pomocą tego samego sprzętu (1).

Pomiar cukru przez krew może być dla pacjentów uciążliwy, ponieważ musi być wykonywany systematycznie. Częstość takich pomiarów zależy od rodzaju podejmowanego leczenia przez pacjenta. Według rekomendacji Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego częstość samokontroli w cukrzycy powinna wynosić:

u pacjentów leczonych wielokrotnymi wstrzyknięciami insuliny kilka razy dziennie,
u pacjentów leczonych dietą raz w tygodniu o dowolnej porze i raz w miesiącu na czczo oraz po głównych posiłkach,
u pacjentów stosujących leki raz dziennie o dowolnej porze i raz w tygodniu na czczo oraz po głównych posiłkach (2).

Pomiar cukru przez pot

Obecnie trwają badania nad opracowaniem metody pomiaru cukru, która byłaby bardziej komfortowa i bezpieczniejsza niż metoda tradycyjna. W tym celu powstał projekt Sweati, który zakłada stworzenie małego urządzenia, w postaci łatki przylegającej do skóry, badającej poziom cukru we krwi przez pot. Pomiary takie miałyby odzwierciedlać stężenie glukozy we krwi w danej chwili i zapisywać wyniki co 10 sekund. Wyniki te byłyby wysyłane bezprzewodowo do aplikacji w telefonie. Co więcej, projekt zakłada również, że wynalazek będzie miał zdolność pomiaru mleczanów i nawodnienia, dzięki czemu będzie wskazywał w jakim tempie trenować oraz będzie informować o konieczności nawodnienia organizmu.

Póki co prace nad projektem Sweati trwają i jak piszą sami jego twórcy, jeszcze daleka droga do jego ukończenia (3). Jednak to nie jedyna próba stworzenia urządzenia do pomiaru stężenia glukozy we krwi przez pot. W innych badaniach planuje się stworzyć plaster, który nie tylko miałby kontrolować glukozę, ale także wspomagać leczenie hiperglikemii. Leczenie miałoby polegać na tym, że plastry, dzięki obecności mikroigieł, zareagowałyby podaniem leku obniżającego poziom cukru jako odpowiedź na hiperglikemię. Jednakże, póki co plaster jest w fazie przeprowadzania badań eksperymentalnych na zwierzętach (4).

Wyzwania na przyszłość

Próby opracowania metody pomiaru cukru we krwi przez pot trwają. Istnieje szereg czynników, które utrudniają wykorzystanie potu jako materiału do oznaczania glikemii. Między innymi, glukozy jest znacznie mniej w pocie niż we krwi. Dodatkowo, pot zawiera inne składniki, które wpływają na pH skóry, a tym samym zaburzają prawidłowy odczyt pomiaru. Inną kwestią jest także to, że o ile stężenie glukozy we krwi można interpretować według ogólnie przyjętych norm, o tyle interpretacja glikemii krwi na podstawie analizy glukozy w pocie wymaga opracowania bardziej indywidualnych zaleceń (5).

A więc, czy istnieje możliwość pomiaru cukru przez pot? Coraz więcej prac wskazuje, że tak. Możliwe, że w przyszłości powstaną urządzenia umożliwiające takie badania. Niestety, póki co prace są w trakcie, a pacjenci są zmuszeni do stosowania metod tradycyjnych.

Literatura

Thompson N., Perz J. Eliminating the blood: ongoing outbreaks of hepatitis B virus Infection and the need for innovative glucose monitoring technologies. J Diabetes Sci Technol. 2009; 3(2): 283-288.
Gumprecht J. (red.). Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2019. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Diabetol Prakt. 2019; 5(1): 11-12.
https://www.iamsweati.com/sweati-is-a-wearable-patch-that-tracks-glucose-by-analyzing-your-sweat
Lee H., Song Ch., Hong Y. i wsp. Wearable/disposable sweat-based glucose monitoring device with multistage transdermal drug delivery module. Sci Adv. 2017; 3(3): 1-8.
Nyein H., Bariya M., Kivimäki L. i wsp. Regional and correlative sweat analysis using high-throughput microfluidic sensing patches toward decoding sweat. Sci Adv. 2019; 5(8): 1-12.

O autorze Julita Sobańska

mgr

Absolwentka Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu kierunku Dietetyka. Doświadczenie zawodowe zdobywane głównie przez praktyki studenckie oraz staże zawodowe. Do głównych jej zainteresowań należy poradnictwo żywieniowe osób chorych na cukrzycę.