Bioniczna trzustka – przełom w cukrzycy?
Ostatnio coraz więcej uwagi poświęca się tematowy bionicznej trzustki. Czyżby miało to oznaczać przełom w walce z cukrzycą typu 1?
W Polsce na cukrzycę choruje ponad 3 mln ludzi. Z cukrzycą można żyć lata, zanim odpowiednio się ją zdiagnozuje. Niestety, jest to bardzo niebezpieczne dla zdrowia. Dlatego taki dzień jak Ogólnopolski Dzień Diabetyka jest bardzo potrzebny. Dlaczego jest on powiązany z wynalezieniem insuliny?
Światowy Dzień Cukrzycy: kiedy wypada?
Światowy Dzień Cukrzycy, do niedawna Światowy Dzień Walki z Cukrzycą, obchodzony jest globalnie dnia 14 listopada każdego roku. Jest to dzień urodzin Fredericka Bantinga, odkrywcy insuliny. Święto to zostało ustanowione przez Międzynarodową Federację Diabetologiczną w 1991 roku – w 70. rocznicę odkrycia hormonu (1921 r.).
Już wtedy uznano za konieczne zwiększenie świadomości cukrzycy wśród ludzi na całym świecie, poprawienie ludzkiego zdrowia i zapewnienie lepszego dostępu do leków i edukacji.
Ogólnopolski Dzień Diabetyka czy Światowy Dzień Cukrzycy?
W Polsce 14 listopada jest dniem ważnym dla diabetyków. Tego dnia przypomina się Polakom o regularnym badaniu poziomu glikemii i dbaniu o siebie. Wiele Stowarzyszeń związanych z cukrzycą organizuje wydarzenia, obchody i wystąpienia, mające na celu zwiększanie świadomości tej choroby.
14 listopada nie jest jednak jedynym dniem, w którym to się dzieje.
W Polsce wyróżnia się dodatkowo taki dzień jak Ogólnopolski Dzień Diabetyka, przez niektórych obchodzony 27 czerwca. Większość oficjalnych źródeł mówi jedynie o Światowym Dniu Cukrzycy w listopadzie. W mediach jednak oba te dni pojawiają się jako ważne dla osób z cukrzycą.
Ogólnopolski Dzień Diabetyka: dlaczego obchodzimy go w czerwcu?
Dla nas każdy moment jest dobry, by mówić o cukrzycy. Wiecie już, czemu akurat 14-ego listopada ustanowiono Dniem Cukrzycy. W czerwcu również wydarzyło się coś wartego pamięci. Insulina: jaka jest historia jej odkrycia?
Insulina: histora jej odkrycia
Insulina to hormon dający życie. Odgrywa kluczową rolę w metabolizmie węglowodanów, białek oraz tłuszczów. To właśnie insulina umożliwia wnikanie glukozy do komórek, co obniża poziom glukozy we krwi. Jak ją odkryto?
1921 był rokiem eksperymentów.
Młody pracowity chirurg Frederick Banting z Toronto w Kanadzie prowadził badania na temat roli trzustki w regulowaniu metabolizmu.
Razem z J.R.R. Macleodem pracowali nad zidentyfikowaniem hormonu, który obecnie nazwamy insuliną.
Historia insuliny: badania na psach
17 maja 1921 roku Banting i Macleod zatrzasnęli drzwi laboratorium i rozpoczęli pierwszy eksperyment na psie. Zabieg trwał 80 minut, a pies zdechł z przedawkowania środków znieczulających.
Przez pierwsze dwa tygodnie wykonali operacje na dziewięciu psach. Ich cel był jeden – wywołać cukrzycę u psów. Tylko dwa z nich przeżyły. Jeden z nich był dokładnie badany po zabiegu. Stwierdzono u niego cukrzycę. Niestety, 1 czerwca pies ten zdechł.
Banting usunął trzustki dwóm kolejnym zwierzętom, wywołał cukrzycę i 12 czerwca wszystko wskazywało na sukces – wkrótce można było przejść do najważniejszej części eksperymentu – wstrzyknięcia wyciągu insuliny zwierzęciu bez trzustki.
Historia insuliny: tajemniczy wyjazd z miasta
W trzecim tygodniu czerwca Banting w laboratorium został jednak sam – jego towarzysz wyjechał z miasta.
Dalszy bieg wydarzeń to historia, którą znamy tylko z opowieści Bantinga. Nie ma żadnych dowodów potwierdzajacych tę wersję wydarzeń.
Podobno to właśnie podczas nieobecności Besta Banting po raz pierwszy wstrzyknął wyciąg insuliny zwierzęciu pozbawionemu trzustki. Oto jego wspomnienia:
“Podczas nieobecności Besta (pod koniec czerwca) zbadałem działanie wyciągu ze zwyrodniałej trzustki na pozbawionym trzustki zwierzęciu, u którego poziom cukru wynosił 460 mg/dl. Po iniekcji obniżył się on do prawie normalnego poziomu, a stan psa wyraźnie się polepszył. Nigdy nie zanotowałem wyników tego eksperymentu, gdyż początkowo obawiałem się, że nie uda mi się niczego osiągnąć, a później, widząc zaskakujące rezultaty bałem się, że nikt mi nie uwierzy. Wyciąg podałem wieczorem, sam pracowałem całą noc, a ostatnie wyniki badania krwi poznałem we wczesnych godzinach rannych. Poza mną nikt o tym nie wiedział.” (Banting 1940, str. 28) (1)
Insulina: legenda o lecie w laboratorium
Czy takie wydarzenie faktycznie miało wtedy miejsce? Wydaje się, że Banting w swoich wspomnieniach źle umiejscowił to wydarzenie w czasie. Jeżeli miało ono miejsce, to mogło to być na początku sierpnia, kiedy to miał dostęp do wyciągu ze zwyrodniałej trzustki. W czerwcu nie byli jeszcze na etapie badań, który umożliwiał pobranie wyciągu z trzustki.
Prawdopodobnie nigdy nie poznamy jednak dokładnej historii tego gorącego lata w laboratorium.
Co istotne, to właśnie w nim pierwszy raz miało miejsce podanie wyciągu ze zwyrodniałej trzustki zwierzęciu, wyciągu później nazwanego INSULINĄ.
To właśnie ten dzień, Dzień Pierwszego Użycia Insuliny, został upamiętniony 27 Czerwca: w dniu, w którym obchodzimy Ogólnopolski Dzień Diabetyka.
Zacznij skutecznie zarządzać swoją cukrzycą!
Literatura
Czupryniak, Leszek & Loba, Jerzy. (2003). “Chwały wystarczy dla wszystkich” Historia odkrycia insuliny (Polish translation of “Discovery of insulin” by Michael Bliss).
_____ (1940) The Story of Insulin. Niepublikowany rękopis, Banting Papers, University of Toronto.
O autorze
Cukrzyca.pl, jeden z wiodących portali gromadzący wiedzę o cukrzycy, który powstał z myślą o osobach chorych na cukrzycę szukających wsparcia oraz informacji na temat choroby. Artykuły, poradniki i materiały informacyjne są tworzone przez ekspertów w dziedzinach takich jak: diabetologia, dietetyka, psychologia i edukacja diabetologiczna.
