Finał programu PoZdro! we Wrocławiu

Dobiega końca wrocławska edycja Ogólnopolskiego Programu Profilaktyki Cukrzycy i Chorób Cywilizacyjnych PoZdro!, w którym wzięły udział dzieci z Wrocławia i ościennych gmin. Opieka i wsparcie specjalistów dały efekty w postaci zdrowych zmian w życiu uczestników Programu oraz ich rodzin.

6 lat działań prozdrowotnych w stolicy Dolnego Śląska

Wrocław jest jednym z 4 miast w Polsce, w których od 8 lat prowadzono Program PoZdro!. Przebadano do tej pory 24 000 dzieci, a ponad 60 000 skorzystało z jego różnych form. Wrocławska edycja Programu rozpoczęła się w 2015 roku i objęła swoim działaniem dzieci do 14 lat. Całość działań podzielono na dwa etapy. W pierwszym prowadzono diagnozy i badania profilaktyczne za pomocą Elektronicznego Systemu Medycyny Szkolnej. W drugim etapie skoncentrowano się na rodzinach, w których występuje nadwaga lub otyłość.

W badaniach w I etapie we Wrocławiu wzięło udział 8 282 dzieci, z kolei do drugiego etapu zakwalifikowało się 1 035 dzieci, z czego dominująca część kontynuowała wspólną pracą nad swoim stylem życia i zdrowiem.

Wyniki akcji PoZdro! we Wrocławiu

Wyniki świadczą o sukcesie, ponieważ ponad 63 % dzieci zmieniło nawyki żywieniowe i sportowe na tyle, by poprawił się ich skład masy ciała, spadł centyl BMI i wzrosła ich samoocena, o czym uczestnicy z chęcią opowiadają (1).

Ten 1,5 roczny projekt pozwolił mi się poczuć lepiej – mniej się męczyłem, szybciej biegałem, ale również przestałem martwić się jak wyglądam – mówi Bartosz Kubacki,13-latek biorący udział w Programie.

Jakie były największe potrzeby dzieci i ich rodzin?

Zanim Program PoZdro! wystartował, organizatorzy musieli przeprowadzić dokładną analizę sytuacji wyjściowej oraz potrzeb dzieci i ich rodzin. Opinie specjalistów wskazywały na to, że wszelkie działania w zakresie poprawy stanu zdrowia są bardzo pożądane.

W Polsce aktywność rodzin wynosi jedynie 8-20%. Wśród dzieci aż 70%, wykazuje za małą aktywność. Dane epidemiologiczne pokazują, że 1/3 Polaków choruje na choroby dieto-zależne.

Programy takie jak PoZdro! są potrzebne Polskim dzieciom i młodzieży oraz rodzicom, aby potrafili małymi krokami eliminować te nawyki, które im nie służą, i zamieniać je na takie, które będą poprawiały stan zdrowia dziecka, celem uniknięcia w przyszłości chorób cywilizacyjnych jak cukrzyca typu 2 – wyjaśnia prof. dr hab. med. Małgorzata Myśliwiec, Kierownik Katedry i Kliniki Pediatrii, Diabetologii i Endokrynologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.

Program PoZdro! Fundacji Medicover objęty jest honorowym patronatem Ministra Edukacji Narodowej oraz honorowym patronatem Ministra Zdrowia.

Jak wyglądały działania programu PoZdro!?

Celem podjętych działań było sprawdzenie stanu zdrowia dzieci i selekcja czynników ryzyka wystąpienia chorób cywilizacyjnych, w szczególności cukrzycy typu 2. Szczególną uwagę zwracano na osoby, które są nią szczególnie zagrożone, czyli te z nadwagą i otyłością, prowadzące siedzący, mało aktywny tryb życia i odżywiające się w niezdrowy sposób.

Pierwszym etapem uczestnictwa w Programie PoZdro! była Kompleksowa Analiza Zdrowotna dziecka (KAZ), czyli bezpłatne, bezpieczne i nieinwazyjne badanie przeprowadzane w gabinecie wyspecjalizowanej pielęgniarki szkolnej. Zakres KAZ obejmował: badanie wzroku, pomiar ciśnienia, ocenę sprawności krążeniowo – oddechowej w teście wysiłkowym, badanie masy oraz składu ciała przy pomocy wagi do bioimpedancji, postawy dziecka, a także badanie z użyciem podoskopu komputerowego w celu wykrycia ewentualnego płaskostopia.

Do kolejnego etapu kwalifikowani zostali uczniowie, u których stwierdzono ryzyko wystąpienia chorób cywilizacyjnych. Polegał on na objęciu dzieci oraz ich rodzin dwuletnią interdyscyplinarną, specjalistyczną opieką i wsparciem specjalistów – lekarza, dietetyka, trenera aktywności fizycznej i psychologa. Ich zadaniem była pomoc we wprowadzaniu zdrowych zmian dotyczących nawyków, jadłospisu i trybu życia uczestników i ich najbliższych. Cel osiągnięto za sprawą atrakcyjnych i rozbudowanych warsztatów edukacyjnych, spotkań rodziców z psychologiem w tzw. grupach wsparcia, różnego rodzaju ciekawych zajęciach sportowych, w których wzięli udział znani sportowcy.

PoZdro! Wrocław: jakie są rezultaty tej akcji?

W Programie wzięło udział 67 szkół, przebadano 8 282 dzieci, a 1 035 z nich zakwalifikowano do dwuletniej Zintegrowanej Opieki Indywidualnej PoZdro!.

Analiza wyników badań skłania do prostego wniosku – działania promujące zdrowy tryb życia są bardzo potrzebne, wręcz konieczne. Dwuletnia Zintegrowana Opieka Indywidualna, którą objęto zakwalifikowanych uczestników Programu, stanowiła propozycję konkretnych działań.

W ramach tego etapu w latach 2018 – 2020 przeprowadzono:

15 870 konsultacji ze specjalistami (fizjoterapeutami, psychologami, dietetykami i lekarzami),
25 warsztatów edukacyjnych dla 834 uczestników,
21 zajęć sportowych dla 2 181 uczestników,
4 warsztaty kulinarne dla 170 uczestników,
25 spotkań Klubu Rodzica dla 181 rodziców (2).

Jednak nie tylko liczby świadczą o powodzeniu tego programu. Przede wszystkim są to świadectwa dzieci, których jakość życia znacząco się poprawiła. Zobaczcie historię Grzesia:

Program i towarzyszące mu pozytywne zmiany na dobre zagościły w domach wielu rodzin, wpisały się w dzienny harmonogram dnia jak i wpłynęły na rodzinnie podejmowane działania.

Przede wszystkim musieliśmy uczyć się jedzenia od nowa, tak naprawdę to zmiany zapoczątkowaliśmy od siebie, zniknęły z kuchni wszystkie słodkie i przetworzone produkty. Poznaliśmy całą rodziną piramidę odżywiania i staramy się jeść zgodnie z nią. Prowadziliśmy życie kanapowców, teraz spacerujemy zwiedzamy pływamy jeździmy na rowerze. Zaczęło nam to sprawiać przyjemność oraz spowodowało znacznie lepsze samopoczucie – dodaje Joanna Przybylska, mama Pauliny i Karoliny biorących udział w Programie.

Program dobiegł końca, ale nie oznacza to zaniechania działań na rzecz zdrowia dzieci we Wrocławiu. Miejskie programy profilaktyczne nadal będą prowadzone, w tym działania dotyczące profilaktyki próchnicy, certyfikacji placówek w zakresie zdrowego żywienia, wykrywania wad wzroku i słuchu czy projekt „Uczeń w Formie”. Ten ostatni program obejmuje właśnie profilaktykę nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży.

Ponadto Fundacja Medicover planuje wykorzystać elektroniczny system ESMS, dzięki któremu przeprowadzone kompleksowe badania przesiewowe w ramach Programu PoZdro!. Teraz innowacyjny system zostanie wdrożony na stałe do szkół podstawowych w ramach informatyzacji gabinetów pielęgniarskich we wrocławskich szkołach.

Literatura

https://po-zdro.pl/
https://www.medicover.pl/uslugi-medicover/fundacja-medicover/

O autorze Redakcja

Cukrzyca.pl, jeden z wiodących portali gromadzący wiedzę o cukrzycy, który powstał z myślą o osobach chorych na cukrzycę szukających wsparcia oraz informacji na temat choroby. Artykuły, poradniki i materiały informacyjne są tworzone przez ekspertów w dziedzinach takich jak: diabetologia, dietetyka, psychologia i edukacja diabetologiczna.