Pen do insuliny – jak go wybrać, gdzie kupić?
Insulina to lek o silnym działaniu, który wymaga precyzyjnego dawkowania. Jednym z urządzeń, służących do podskórnego wstrzykiwania preparatu, jest pióro…
Insulina jest hormonem peptydowym wytwarzanym przez komórki β wysp Langerhansa w trzustce. Odgrywa ona zasadniczą rolę przede wszystkim w metabolizmie węglowodanów, lecz także białek i tłuszczów. Najważniejszym bodźcem do produkcji insuliny jest poposiłkowe zwiększenie stężenia glukozy we krwi. Insulina umożliwia wnikniecie glukozy do wnętrza komórek, co obniża poziom glukozy we krwi.
Jak jest zbudowana insulina?
Cząsteczka insuliny składa się z 2 łańcuchów peptydowych A i B połączonych ze sobą dwoma mostkami siarczkowymi: łańcuch A zawiera 21, a łańcuch B – 30 aminokwasów. Początkowo wydzielana jest jako preproinsulina, z której powstaje proinsulina (1 łańcuch z 86 aminokwasów). Po odcięciu części środkowej nazywanej peptydem C oraz aminokwasów łączących powstaje ostateczna postać insuliny.
W praktyce do oznaczenia stopnia upośledzenia wydzielania insuliny u osoby z cukrzycą wykorzystuje się oznaczenie insuliny albo peptydu C w surowicy krwi
Jak działa insulina?
- Insulina wraz z krwią dociera do różnych komórek organizmu i łączy się z ich powierzchnią za pomocą specjalnych receptorów insulinowych. Pewne mutacje genu receptora insuliny mogą zaburzyć jego funkcję i manifestować się opornością tkanek na insulinę.
- Transport glukozy do komórki odbywa się za pomocą swoistych białkowych nośników glukozy (ang. GLUcose Transporter – GLUT). Komórki mózgowe oraz kilka innych rodzajów np. komórki oczu czy nerek mogą pobierać glukozę bez udziału insuliny. Ten mechanizm zabezpiecza w pewnym sensie układ nerwowy, który potrzebuje do prawidłowego funkcjonowania stałego dowozu glukozy.
- Insulina stymuluje magazynowanie glukozy w wątrobie w postaci glikogenu natomiast w przypadku wystąpienia hiperglikemii insulina hamuje wytwarzanie i uwalnianie glukozy z wątroby.
- Wysoki poziom glukozy w surowicy krwi pobudza magazynowanie glukozy w postaci tkanki tłuszczowej.
Czynniki nasilające wydzielanie insuliny
- Wzrost poziomu glukozy we krwi jest najsilniejszym stymulatorem wydzielania insuliny.
- Niektóre aminokwasy, kwasy tłuszczowe, ciała ketonowe również mogą pobudzać wydzielanie insuliny.
- Glukagon produkowany przez komórki α wysp trzustkowych stymuluje wątrobową produkcję glukozy powodując wzrost jej stężenia we krwi. Uwalnianie glukogonu hamuje insulina, a najsilniejszym stymulatorem jego wydzielania jest hipoglikemia (w niedocukrzeniu dochodzi do zahamowania sekrecji insuliny).
- Hormony jelitowe wydzielane w odpowiedzi na bodziec pokarmowy: GIP i GLP-1.
Wydzielanie insuliny ma charakter pulsacyjny oraz podlega pewnemu rytmowi dobowemu. Największe wydzielanie jest w godzinach wczesnoporannych i przedpołudniowych, maleje popołudniu osiągając najniższą wartość między godziną 1:00 a 3:00 w nocy.
Zacznij skutecznie zarządzać swoją cukrzycą!
Literatura
1. Sieradzki J. (red). Cukrzyca Tom 1-2. Warszawa: Via Medica, 2016.
O autorze
dr n. med. 
Diabetolog, endokrynolog, specjalista chorób wewnętrznych. Adiunkt w Klinice Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Autorka licznych publikacji naukowych w dziedzinie diabetologii i endokrynologii.
