Niebieska herbata a stężenie glukozy? Klitoria ternateńska a cukrzyca

Niebieska herbata: czy może wpływać na stężenie glukozy?

Klitoria ternateńska (Clitoria ternatea L.) należy do roślin pnących z rodziny bobowatych. Roślina ta pochodzi z Afryki ale występuje także w gorących i wilgotnych rejonach Azji, Ameryki oraz w północno-wschodniej Australii. Najlepiej rośnie w miejscach dobrze nasłonecznionych i wilgotnych, ale też dobrze adaptuje się do trudniejszych warunków klimatycznych. Najbardziej charakterystyczną cechą tej rośliny są kwiaty o granatowo-niebieskim kolorze z żółtymi obwódkami. Kwiaty te wykorzystuje się między innymi do produkcji napoju znanego pod nazwą niebieskiej herbaty (1).

Butterfly pea Tea: niebieska herbata

Butterfly pea Tea to jedna z nazw naparu (herbaty) przygotowywanej z kwiatów klitorii. Napar ten charakteryzuje się piękną, błękitną barwą, stąd też bywa nazywany niebieską herbatą.

Co ciekawe wystarczy dodać do naparu kilka kropli soku z cytryny lub limonki, aby barwa naparu zmieniła się z ciemnoniebieskiej na różową.

W smaku herbata niebieska przypomina herbatę czerwoną połączoną z zieloną i ziołową herbatą. Sposób jej przygotowania jest bardzo prosty. Wystarczy 5-6 kwiatów (około 2 łyżeczki) zalać 1 szklanką wrzącej wody. Przykryć i odstawić na 10 minut. Tak przygotowany napar można także połączyć z ulubioną herbatą, trawą cytrynową, miodem i sokiem z cytryny.

Właściwości zdrowotne niebieskiej herbaty

Napar z klitorii ma nie tylko piękny kolor ale także wiele cennych właściwości. Roślinę tę już od zamierzchłych czasów wykorzystywano w medycynie ajurwedyjskiej. Kwiaty klitorii zawierają bowiem w swoim składzie związki (m.in. antocyjany), które pozytywnie wpływają na układ nerwowy i poprawiają pamięć.

Ponadto pomagają zredukować poziom stresu i poprawiają nastrój. W związku z tym były one stosowane w leczeniu depresji, niepokoju ale także w sytuacji wysokiego narażenia na stres. Napary z kwiatów zalecane były także w przypadku obniżonej odporności oraz dla poprawy wzroku i pomocniczo w chorobach oczu. Zawarte w kwiatach antocyjany wpływają także pozytywnie na kondycję skóry i włosów. Pomagają ponadto usuwać wolne rodniki, które odpowiedzialne są między innymi za proces starzenia się organizmu (2, 3).

Niebieska herbata w diabetologii: obniża poziom glukozy?

Dotychczas przeprowadzono niewiele badań na temat możliwości potencjalnego wykorzystania Butterfly Pea Tea w diabetologii, jednak ich wyniki wydają się być obiecujące.

Badania prowadzone z udziałem zwierząt z farmakologicznie indukowaną cukrzycą wykazały, że napar z kwiatów i liści klitorii podawany w dawce od 50-500 mg na kg masy ciała może wykazywać właściwości hipoglikemiczne (obniżające poziom glukozy).

U zwierząt otrzymujących napar oprócz spadku stężenia glukozy zaobserwowano także:

obniżenie poziomu hemoglobiny glikowanej,
spadek aktywności enzymu odpowiedzialnego za proces glukoneogenezy (produkcja glukozy w organizmie),
wzrost stężenia insuliny w surowicy krwi oraz
ilości glikogenu zgromadzonego w wątrobie i mięśniach.

Należy jednak podkreślić, że wyników uzyskanych na modelu zwierzęcym nie można przenieść bezpośrednio na ludzi. Stąd potrzebne są dalsze badania, aby potwierdzić korzystne właściwości klitorii (2, 3).

Jakie są jeszcze możliwości wykorzystania niebieskiej herbaty?

Kwiaty klitorii stanowią znakomite źródło ciemnoniebieskiego barwnika, który może zostać wykorzystany do barwienia wielu potraw, a także w produkcji domowych kosmetyków czy do… farbowania włosów. Właściwości barwiące kwiatów klitorii wykorzystuje się między innymi w azjatyckiej kuchni. W Tajlandii, Birmie i Malezji możemy spotkać lody, ryż, desery i napoje w niebieskim kolorze, które powstały na bazie naparu lub wyciągu z kwiatów. Niebieski roztwór można dodawać także do mydeł, kremów, wód kwiatowych i perfum. Można go także wlać do kąpieli, aby nadać jej niezwykły kolor. Napar z klitorii można także stosować jako barwnik służący do barwienia tkanin (1).

Literatura

https://magicznyogrod.pl/zielarnia/ziola/klitoria-ternatenska-kwiat.html
Mukherjee PK, Kumar V, Kumar NS, Heinrich M. The Ayurvedic medicine Clitoria ternatea–from traditional use to scientific assessment. J Ethnopharmacol. 2008 Dec 8;120(3):291-301.
Singh NK, Gupta JK, Shah K, Mishra P, Tripathi A, Chauhan NT, Upmanyu N. A Review on Clitoria ternatea(Linn.): Chemistry and Pharmacology. W: Medicinal Plants and its Therapeutic Uses. OMICS Group eBooks, USA.

O autorze Małgorzata Jamka

dr n. med.

Absolwentka dietetyki na Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu. Autorka publikacji naukowych z zakresu dietetyki i żywienia. Aktywna uczestniczka licznych konferencji naukowych, w tym na szczeblu międzynarodowym.