Pen do insuliny – jak go wybrać, gdzie kupić?
Insulina to lek o silnym działaniu, który wymaga precyzyjnego dawkowania. Jednym z urządzeń, służących do podskórnego wstrzykiwania preparatu, jest pióro…
Czym jest insulina i jaka jest jej rola w organizmie?
Insulina jest hormonem produkowanym przez komórki β wysp trzustki. Rolą insuliny w organizmie człowieka jest utrzymanie właściwego stężenia glukozy we krwi, a jednym z głównych czynników wpływających na wydzielanie insuliny jest poposiłkowa zmiana stężenia glukozy we krwi (1). Z tego względu przypuszczano, że produkty, które istotnie zwiększają stężenie glukozy we krwi będą także przyczyniać się do wydzielania insuliny, a te które nie podnoszą poziomu glukozy, również nie będą wpływać na jej uwalnianie. Jednak jak wykazano nie zawsze tak się dzieje, np. po spożyciu mleka poziom glukozy we krwi podnosi się jedynie nieznacznie, w przeciwieństwie do insuliny, która szybko osiąga bardzo wysokie stężenie (2). Obserwacje te stały się podstawą do opracowania nowego wskaźnika o nazwie indeks insulinowy.
Indeks insulinowy – definicja
Indeks insulinowy (ang. Food Insulin Index – FII) jest to wskaźnik stworzony przez australijskich naukowców, który określa wzrost stężenia insuliny w surowicy krwi po spożyciu produktu lub posiłku o wartości energetycznej 1000 kJ (239 kcal). Wskaźnik ten oblicza się w oparciu o poniższy wzór:
FII (%) = pole pod krzywą 120-minutowego stężenia insuliny po spożyciu takiej ilości testowanego produktu, która dostarcza 1000 kJ (239 kcal)/pole pod krzywą 120-minutowego stężenia insuliny po spożyciu takiej ilości białego chleba, która dostarcza 1000 kJ (239 kcal).
Wartość tego wskaźnika powiązana jest dodatnio z wartością ładunku glikemicznego (3).
Wartość indeksu insulinowego dla poszczególnych produktów spożywczych
Do tej pory za pomocą wskaźnika insulinowego sklasyfikowanych zostało jedynie kilkanaście produktów spożywczych. Do tzw. produktów insulinogennych, czyli takich, które powodują znaczny wzrost wydzielania insuliny po ich spożyciu zaliczono m.in.: batony, lody, żelki, orzeszki ziemne, chipsy, popcorn czy jogurty. Z kolei do produktów o niskim indeksie insulinowym należą: produkty pełnoziarniste i suche nasiona roślin strączkowych. Wartość indeksu insulinowego dla wybranych produktów została przedstawiona w poniższej tabeli.
Otrzymaj tabelę z indeksem insulinowym produktów
Jeśli chcecie zacząć posługiwać się indeksem insulinowym, odbierzcie tabelę z informacjami o zawartości insuliny w poszczególnych produktach razem z magazynem Lepsze Życie z Cukrzycą! Dla naszych czytelników mamy aż 50 darmowych numerów magazynu z przepisami, radami oraz właśnie tabelę z indeksem insulinowym.
Tabela 1. Wartość indeksu insulinowego wybranych produktów spożywczych.
| Produkt | Wskaźnik insulinowy (%) |
|---|---|
| Produkty zbożowe | |
| Makaron | 40 ± 5 |
| Musli | 46 ± 5 |
| Pieczywo białe | 100 ± 0 |
| Pieczywo pełnoziarniste | 56 ± 6 |
| Płatki kukurydziane | 75 ± 8 |
| Płatki owsiane | 40 ± 4 |
| Ryż biały | 79 ± 12 |
| Ryż brązowy | 62 ± 11 |
| Warzywa i owoce | |
| Banan | 81 ± 5 |
| Jabłko | 59 ± 4 |
| Pomarańcza | 60 ± 3 |
| Winogrono | 82 ± 6 |
| Ziemniaki | 121 ± 11 |
| Nasiona roślin strączkowych | |
| Fasola pieczona | 120 ± 19 |
| Soczewica | 58 ± 12 |
| Produkty zwierzęce | |
| Jaja | 31 ± 6 |
| Ser żółty | 45 ± 13 |
| Ryby | 59 ± 18 |
| Wołowina | 51 ± 16 |
| Przekąski | |
| Chipsy | 61 ± 14 |
| Krakersy | 87 ± 12 |
| Orzechy | 20 ± 5 |
| Popcorn | 54 ± 9 |
| Słodycze | |
| Baton “Mars” | 122 ± 15 |
| Ciastka | 92 ± 15 |
| Croissant | 79 ± 14 |
| Lody | 89 ± 13 |
| Pączki | 74 ± 9 |
| Żelki | 160 ± 16 |
Opracowano na podstawie: Holt SH, Miller JC, Petocz P. An insulin index of foods: the insulin demand generated by 1000-kJ portions of common foods. Am J Clin Nutr. 1997;66(5):1264-76.
Warto zauważyć, że produkty o takiej samej lub podobnej zawartości węglowodanów, mogą różnić się istotnie pod względem wartości indeksu insulinowego.
Z drugiej strony, niektóre z produktów o niskiej zawartości węglowodanów i jednocześnie bogatych w białko i tłuszcz mogą przyczyniać się do podobnego wyrzutu insuliny co produkty bogate w węglowodany złożone (np. brązowy ryż czy pieczywo razowe). Mogą mieć zatem podobną wartość indeksu insulinowego. Ponadto niektóre połączenia pokarmów mogą szczególnie pobudzać wydzielanie insuliny i tym samym charakteryzować się wysoką wartością tego wskaźnika. Należą do nich posiłki zawierające łatwoprzyswajalne węglowodany i białko zwierzęce.
Praktyczne wykorzystanie indeksu insulinowego
Wykazano, że posługiwanie się indeksem insulinowym pozwala na łatwiejsze utrzymanie stężenia glukozy w granicach normy. Co więcej, dzięki posługiwaniu się tym wskaźnikiem poposiłkowy poziom glukozy szybciej wracał do wartości wyjściowych. Wyliczenie doposiłkowej dawki insuliny na podstawie wskaźnika insulinowego jest jednak dość skomplikowane a sam wskaźnik jest jak dotąd mało popularny. Z pewnością jednak może okazać się on przydatnym rozwiązaniem, które ułatwi diabetykom dobór produktów do jadłospisu (4).
Zacznij skutecznie zarządzać swoją cukrzycą!
Literatura
- Sieradzki J. (red). Cukrzyca Tom 1-2. Warszawa: Via Medica, 2016.
- Hoyt G., Hickey M.S., Cordain L. Dissociation of the glycaemic and insulinaemic responses to whole and skimmed milk. Br J Nutr. 2005; 93(2): 175-7.
- Holt S.H., Miller J.C., Petocz P. An insulin index of foods: the insulin demand generated by 1000-kJ portions of common foods. Am J Clin Nutr. 1997; 66(5): 1264-76.
- Jabłońska K., Majkowska L. Optimizing a prandial insulin dosing in patients with type 1 diabetes. Clin Diabet. 2015; 4(6): 243-50.
O autorze
Cukrzyca.pl, jeden z wiodących portali gromadzący wiedzę o cukrzycy, który powstał z myślą o osobach chorych na cukrzycę szukających wsparcia oraz informacji na temat choroby. Artykuły, poradniki i materiały informacyjne są tworzone przez ekspertów w dziedzinach takich jak: diabetologia, dietetyka, psychologia i edukacja diabetologiczna.
