Awaria pompy insulinowej: co zrobić? 10 przydatnych wskazówek

Pompa insulinowa towarzyszy nam niemal we wszystkich sytuacjach życiowych. W związku z powyższym narażona jest na szereg zagrożeń mogących wpłynąć na jej prawidłową pracę.

Najczęstsze przyczyny awarii pompy insulinowej

Osobista pompa insulinowa może ulec uszkodzeniu pod wpływem następujących czynników:

• uraz mechaniczny
• noszenie pompy w sposób nieodpowiedni
• niewłaściwe posługiwanie się pompą
• zabrudzenie lub zawilgocenie komory ze zbiornikiem insuliny
• działanie silnego pola magnetycznego
• działanie promieni rentgenowskich
• skrajne  temperatury otoczenia (1)

Jak postępować, aby uchronić pompę insulinową przed awarią?

Uszkodzenie mechaniczne pompy insulinowej jest w większości przypadków trudne do przewidzenia, gdyż może  wystąpić niezależnie od naszej woli. Może to być wypadek komunikacyjny, w którym uczestniczymy, niespodziewane uderzenie mechaniczne, itp. Pamiętajmy jednak o możliwości uszkodzenia naszego urządzenia medycznego w sytuacjach życia codziennego. Miejmy więc na uwadze to,  gdzie nosimy pompę  podczas wykonywania prac i czy miejsce to bezpośrednio naraża ją na ewentualne uszkodzenie mechaniczne.

Pompę należy odpiąć przed takimi badaniami jak: zdjęcie rentgenowskie, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny. Przed wykonaniem jakichkolwiek badań z użyciem urządzeń emitujących silne pole magnetyczne poinformujmy osobę przeprowadzającą takie badanie o posiadaniu pompy insulinowej.

Zwracajmy również uwagę na możliwości uszkodzenia pompy podczas wykonywania przez nas pracy zawodowej np. praca przy antenach nadawczych telefonii komórkowej.

Co zrobić, gdy pompa insulinowa ulegnie uszkodzeniu?

Uszkodzenia pompy insulinowej nie można bagatelizować. Awaria pompy i związany z tym brak podawania insuliny może być przyczyną kwasicy ketonowej. Aby zapobiec w takiej sytuacji wystąpieniu tego ostrego powikłania cukrzycy należy zastosować leczenie insuliną z użyciem pena. Pamiętajmy również o wzmożeniu intensywności pomiaru glikemii oraz pomiarze ciał ketonowych w moczu. Należy więc posiadać wstrzykiwacz insuliny i umieć posługiwać się nim. Ponadto należy mieć przy sobie numer telefoniczny infolinii dystrybutora, od którego nabyliśmy pompę insulinową. Dotyczy to również wyjazdów, wycieczek urlopów itp. Zawsze zabierajmy ze sobą zestaw składający się z wstrzykiwacza, kontaktu do dystrybutora urządzenia oraz dodatkowej fiolki  insuliny.

Poniżej znajdziesz kilka praktycznych wskazówek mówiących o tym, co zrobić, kiedy pompa się zepsuje:

1. Pamiętaj, że w przypadku awarii pompy insulinowej ryzyko rozwinięcia się kwasicy ketonowej jest większe niż przy użyciu tradycyjnej insulinoterapii. Dlaczego? W metodzie intensywnej insulinoterapii podając insulinę długodziałającą masz teoretycznie więcej zapasu insuliny, za pomocą pompy podajesz bardzo niewielkie dawki insuliny we wlewie ciągłym i zapasy wyczerpią się znacznie wcześniej.
2. Nigdy nie pozbywaj się penów (musisz mieć ze sobą zawsze 2 sprawne peny).
3. Zawsze musisz posiadać insulinę długodziałającą, którą używałeś przed podłączeniem pompy. Uwaga – sprawdzaj datę ważności.
4. Gdy awaria nastąpiła rano padaj dawkę insuliny długodziałającej w dawce jaką używałeś wcześniej rano. Gdy nie pamiętasz dawki to do dawki jaką podajesz w ciągu dnia jako bazę dodaj 10-20% w zależności od aktualnego wyrównania twojej cukrzycy, np.: we wlewie podstawowym podajesz 20 jednostek na dobę. Twoja insulina bazowa będzie wynosiła 22-24 jednostek. Z tego połowę dawki podajesz rano a połowę wieczorem, czyli np. 12 jednostek rano i 12 jednostek przed snem. Jeśli Twoim głównym problemem były wysokie glikemie na czczo to możesz jeszcze zwiększyć dawkę na noc np. do 14 jednostek.
5. Awaria nastąpiła w ciągu dnia: podaj połowę wyliczonej na rano dawki insuliny długodziałającej.
6. Gdy awaria nastąpiła wieczorem to podaj sobie insulinę krótkodziałającą na „zbicie” wysokich cukrów, które są wynikiem nieprawidłowej pracy pompy. Następnie podaj sobie insulinę długodziałającą w wieczornej dawce.
7. Insulinę krótkodziałającą podawaj za pomocą penów stosując zasadę przeliczników i obliczania wymienników węglowodanowych przed posiłkami. Uwaga – często na pompie insulinowej masz ustawiony taki wlew żeby można było stosować regułę 1 jednostkę/1 WW na każdy posiłek. Jeżeli przejdziesz na peny to często jest potrzeba zwiększenia przeliczników (ilość jednostek insuliny/1WW) do posiłków  do takich samych jakie stosowałeś przed pompą.
8. Częściej kontroluj niż zwykle poziom cukru, w razie wysokich glikemii oznacz aceton w moczu (za pomocą przeznaczonych to tego pasków).
9. W razie utrzymujących się wysokich glikemii i stwierdzenia obecności acetonu w moczu skontaktuj się z lekarzem. Jest wysoce prawdopodobne, że rozwinęła się kwasica ketonowa i pomoc lekarska będzie niezbędna.
10. Gdy awaria zostanie usunięta podłącz pompę ponownie (optymalnym czasem będzie rano lub wieczór). W razie niskich glikemii zmniejsz okresowo przepływ podstawowy.

Brak podawania insuliny

Kiedy pompa insulinowa alarmuje, że nastąpił brak podawania, nie oznacza to jej awarii. Pompa nie jest uszkodzona, lecz stwierdza, że z jakiegoś powodu insulina nie jest podawana. Przyczyną braku podawania insuliny mogą być następujące:

• brak insuliny w zbiorniczku
• nadmierne zgięcie drenu (rurki)
• niedrożność
• trudności w przesuwaniu tłoczka w zbiorniczku z insuliną

Rozwiązywanie problemu awarii pompy insulinowej:

• sprawdzenie poziomu glukozy i w razie konieczności podanie insuliny za pomocą penu
• zerknięcie czy w zbiorniczku znajduje się insulina
• sprawdzenie zgięcia drenu i ewentualne wyprostowanie rurki
• udrożnienie drenu poprzez zastosowanie wypełnienia stałego na co najmniej 10  jednostek
• sprawdzenie zanieczyszczenia złącza
• wykasowanie alarmów i wznowienie pracy pompy
• zmiana zbiorniczka z insuliną oraz wkłucia w przypadku powtarzania się alarmu, po wykonaniu wcześniejszych czynności.

Jeżeli mimo wykonania powyższych czynności nadal zgłaszany jest alarm o braku podawania, należy skontaktować się z lokalnym przedstawicielem lub działem pomocy (3).

Zacznij skutecznie zarządzać swoją cukrzycą!

Literatura

1. Gawrecki A, Zozulińska-Ziółkiewicz D, Wierusz-Wysocka B. Praktyczne wskazówki w leczeniu cukrzycy u osób dorosłych za pomocą osobistej pompy insulinowej. Gdańsk: Via Medica, 2011.
2. Thurm U, Gehr B. Osobiste pompy insulinowe i ciągłe monitorowanie glikemii. Poznań: Termedica, 2014.
3. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2018. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Diabetologia Praktyczna. 2018; 4(1):1-92.

O autorze Redakcja

Cukrzyca.pl, jeden z wiodących portali gromadzący wiedzę o cukrzycy, który powstał z myślą o osobach chorych na cukrzycę szukających wsparcia oraz informacji na temat choroby. Artykuły, poradniki i materiały informacyjne są tworzone przez ekspertów w dziedzinach takich jak: diabetologia, dietetyka, psychologia i edukacja diabetologiczna.

UDOSTĘPNIJ ARTYKUŁ

udostępnij na facebook-u