System ciągłego monitorowania glikemii (CGM)
CGM stosuje się na ogół u chorych z chwiejnym przebiegiem cukrzycy z częstymi epizodami hipoglikemii oraz u osób wymagających ścisłego…
W prawidłowym funkcjonowaniu pompy insulinowej niezbędne jest poprawne ustalenie przepływu podstawowego.
W przypadku stosowania bazy, która nie jest odpowiednia do Twojego zapotrzebowania na insulinę mogą pojawić się epizody zarówno wysokich wartości glikemii, jak i niedocukrzeń – mimo, że prawidłowo przeliczasz wymienniki węglowodanowe i białkowo-tłuszczowe.
Ustalenie przepływu podstawowego jest procesem, który wymaga najczęściej kilku dni, w trakcie których obserwujesz swój organizm. Dobrą opcją jest dobór bazy w warunkach szpitalnych w połączeniu z intensywną edukacją. Zwykle proces ten odbywa się na Oddziałach Diabetologii.
Co to jest baza?
Baza jest to przepływ podstawowy insuliny podawanej za pomocą pompy insulinowej, który ma odwzorowywać fizjologiczne wydzielanie tego hormonu przez komórki trzustki. Powinien on zapewnić utrzymanie stałej wartości glikemii pomiędzy posiłkami i w godzinach nocnych.
Ustalanie wlewu podstawowego insuliny
Ustalanie wlewu podstawowego odbywa się indywidualnie dla każdego pacjenta. Proporcja dawki insuliny bazowej w dobowej dawce jest zależna od wielu różnych czynników. U zdrowej osoby ilość wydzielanej między posiłkami insuliny zależy m.in. od wieku, płci, masy ciała i poziomu aktywności fizycznej.
W następujących przypadkach baza stanowi zazwyczaj < 50% dobowego zapotrzebowania na insulinę:
- stosunkowo krótki czas trwania choroby (< 5 lat)
- szczupła budowa ciała
- wysoka aktywność fizyczna
- dieta wysokowęglowodanowa/niskotłuszczowa
U osób szczupłych często 30-40% stanowi dawka podstawowa, pozostałe 70-60% dawka okołoposiłkowa. Przy stosunkowo dobrym wyrównaniu cukrzycy po zastosowaniu pompy insulinowej najczęściej udaje się zredukować dawkę insuliny bazowej o 20-30%.
Czynniki zwiększające zapotrzebowanie na bazę (baza > 50% dobowego zapotrzebowania na insulinę):
- dłuższy czas trwania choroby (> 5 lat)
- okres dojrzewania płciowego
- niska aktywność fizyczna
- insulinooporność
- dieta niskowęglowodanowa
Bardzo ważne przy ustalaniu dawki insuliny bazowej jest uwzględnienie jej fizjologicznego stężenia we krwi. Największe zapotrzebowanie na insulinę występuje pomiędzy 2-3 w nocy a 8 rano, następnie spada, by w godzinach popołudniowych znów wzrosnąć. W pierwszych godzinach nocy obserwuje się ponowny spadek zapotrzebowania.
Po podłączeniu pompy insulinowej powinno się często monitorować stężenie glukozy, żeby prawidłowo określić zapotrzebowanie na insulinę w czasie normalnej aktywności życiowej. Zapotrzebowanie na insulinę może się zmienić np. w czasie zwiększonej aktywności fizycznej, stresu, infekcji, ciąży, stosowanych leków. Dlatego niezbędne są wizyty kontrolne celem modyfikacji dawki bazowej (3).
Zapamiętaj! Do prawidłowego funkcjonowania pompy insulinowej niezbędny jest prawidłowy dobór przepływu podstawowego. Wymaga to nie tylko zaangażowania Twojego lekarza, ale również pacjenta, który uczy się obserwacji swojego organizmu i wyciągania odpowiednich wniosków.
Zacznij skutecznie zarządzać swoją cukrzycą!
Literatura
- Gawrecki A, Zozulińska-Ziółkiewicz D, Wierusz-Wysocka B. Praktyczne wskazówki w leczeniu cukrzycy u osób dorosłych za pomocą osobistej pompy insulinowej. Gdańsk: Via Medica, 2011.
- Thurm U, Gehr B. Osobiste pompy insulinowe i ciągłe monitorowanie glikemii. Poznań: Termedica, 2014.
- Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2018. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Diabetologia Praktyczna. 2018; 4(1):1-92.
O autorze
dr n. med. 
Diabetolog, endokrynolog, specjalista chorób wewnętrznych. Adiunkt w Klinice Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Autorka licznych publikacji naukowych w dziedzinie diabetologii i endokrynologii.
