Naturalne suplementy o działaniu hipoglikemizującym. Rośliny obniżają poziom glikemii

Już w starożytności do leczenia wspomagającego wielu schorzeń wykorzystywano rośliny i naturalne produkty roślinne. Aktualnie preparaty roślinne zyskują coraz większe zainteresowanie. Również w przypadku cukrzycy zastosowanie znalazło wiele naturalnych składników. Należy jednak wziąć pod uwagę, że w cukrzycy typu 1 taka suplementacja może stanowić wyłącznie terapię wspomagającą, nie wolno rezygnować z przyjmowania insuliny lub samodzielnie odstawiać doustne środki farmakologiczne. Jednocześnie w cukrzycy typu 2 mechanizm powstawania i rozwoju choroby jest odmienny, więc suplementacja surowcami roślinnymi może mieć znacznie szersze zastosowanie (1).

Morwa biała w cukrzycy

Jedną z roślin o działaniu hipoglikemizującym (obniżającym poziom glikemii) jest morwa biała. To drzewo liściaste pochodzi z Chin. Zaczęto je uprawiać w związku z hodowlą jedwabnika morwowego, dla którego roślina ta była pożywieniem. Okazało się, że ekstrakt z liści morwy białej ma działanie lecznicze; ogranicza przyswajanie glukozy w przewodzie pokarmowym, dzięki czemu może stanowić środek pomocniczy w terapii cukrzycy. Już po 30 dniach suplementacji zauważalne są pozytywne efekty. Korzystne jest przyjmowanie preparatów z liści morwy w połączeniu z propolisem. Na rynku morwa biała dostępna jest w formie herbaty z suszonych liści oraz w postaci kapsułek oraz tabletek na bazie wyciągów i ekstraktów.

Cynamonowiec cejloński w cukrzycy

Kolejnym przykładem jest pochodzący ze Sri Lanki cynamonowiec cejloński. Obecnie uprawy cynamonowca można znaleźć w różnych rejonach Azji i Ameryki Południowej. Jego kora jest powszechnie znaną przyprawą. Działanie hipoglikemizujące ekstraktu z cynamonu związane jest ze zwiększeniem wrażliwości tkanek na insulinę. Podczas zakupów należy zwrócić uwagę na pochodzenie przyprawy. Najczęściej dostępny jest cynamon chiński – jest tańszy i ma nieco ostrzejszy smak. Zawiera on jednak znacznie większe ilości kumaryny, która w dużych stężeniach może niekorzystnie działać na wątrobę. Cynamon cejloński ma znacznie mniej tej substancji, poza tym ma delikatniejszy smak i powinniśmy wybierać właśnie tę przyprawę (2).

Gurmar w cukrzycy

Wpływ na obniżenie poziomu glukozy we krwi ma również gurmar (Gymnema sylvestre). Ta pnąca roślina podobna do winorośli znana jest ze swoich leczniczych właściwości od ponad 2000 lat. Popularność zyskała w Indiach. W języku hinduskim jej nazwa oznacza “niszczyciel cukru”. Aktualnie w Polsce gurmar także ma zastosowanie we wspomaganiu leczenia cukrzycy. Surowiec ten dostępny jest w formie kapsułek i tabletek. Można stosować go również w formie odwaru i proszku. Pozytywne efekty zauważalne są po około 3-4 miesiącach stosowania (3).

Kozieradka pospolita w cukrzycy

Kozieradka pospolita to roślina zielna z rodziny bobowatych, która jest uprawiana w Azji i Europie. Ma bardzo szerokie zastosowanie zarówno w dolegliwościach związanych z przewodem pokarmowym, jak i w problemach skórnych. W medycynie chińskiej i hinduskiej nasiona kozieradki są od dawna polecane w terapeutycznym wspomaganiu cukrzycy, ze względu na obniżanie poziomu glukozy we krwi. Na rynku dostępne są nasiona, również w formie sproszkowanej, których można używać jako przyprawę, dodając np. do dań warzywnych. Z nasion kozieradki przygotowuje się też odwar, poprzez ich zaparzenie. Roślina ta dostępna jest także jako suplement w formie kapsułek (6).  

Fasola w cukrzycy

Jako kolejny przykład rośliny o działaniu hipoglikemizującym można przytoczyć fasolę pospolitą. Fasola, ze względu na walory smakowe, jest bardzo popularna m.in. w Ameryce Południowej, ale również w polskiej kuchni ma szerokie zastosowanie. W celach farmaceutycznych wykorzystywane są natomiast wysuszone strąki, pozbawione nasion, czyli tzw. naowocnia fasoli. Jej zdolność do obniżania poziomu glukozy we krwi wynika prawdopodobnie, jak w przypadku cynamonu, ze zwiększania wrażliwości tkanek na działanie insuliny.

Rutwica lekarska w cukrzycy

Wśród roślin, które wykazują zdolność do obniżania poziomu glukozy warto wymienić jeszcze rutwicę lekarską. Rośnie dziko w rejonach południowej Europy oraz Azji, natomiast uprawiana jest również w Polsce. Do produkcji suplementów przeznaczonych dla diabetyków używa się ekstraktu z ziela rutwicy lekarskiej (5).

Kwas octowy w cukrzycy

Poza roślinnymi substancjami można znaleźć inne składniki, które sprawdzają się  we wspomaganiu leczenia cukrzycy. Badania dowiodły, że kwas octowy może obniżać glikemię poposiłkową. Wobec tego warto rozważyć dodatek octu do diety, uwzględniając go np. w sałatkach.

Chrom w cukrzycy

Popularnym suplementem, także wśród pacjentów z cukrzycą, jest chrom. Poza dostępnymi preparatami farmaceutycznymi, chrom występuje naturalnie w pieczywie pełnoziarnistym, niektórych warzywach i przyprawach. Istnieją jednak sprzeczne wyniki badań, co do skuteczności suplementacji chromem wśród osób chorujących na cukrzycę. W związku z tym trudno wysunąć ostatecznie wnioski na temat jego działania hipoglikemizującego (4).

Podsumowanie

Wprowadzając dodatkową suplementację nawet naturalnymi składnikami, należy wziąć pod uwagę, czy będzie ona odpowiednia dla konkretnej osoby, rozważając np. możliwość interakcji z lekami oraz działania niepożądane. Trzeba pamiętać, że sama suplementacja, bez odpowiedniej diety, nie przyniesie korzyści. Naturalne suplementy o działaniu hipoglikemizującym nie zastąpią także terapii farmakologicznej i każdą zmianę dawki przyjmowanych leków należy skonsultować z lekarzem. Suplementy powinny stanowić jedynie uzupełnienie leczenia. Równie istotną kwestią jest wprowadzenie aktywności fizycznej, ponieważ wysiłek fizyczny, podobnie jak niektóre wspomniane suplementy, zwiększa wrażliwość tkanek na działanie insuliny, wobec tego ma działanie hipoglikemizujące. Tak kompleksowa kuracja przyniesie najlepsze efekty.

Zacznij skutecznie zarządzać swoją cukrzycą!

Literatura

1. Duda-Sobczak A., Gawrecki A., Juruć A., Karbowska S. Cukrzyca typu 2 co powinien wiedzieć pacjent. Warszawa: Wydaw. PZWL, 2016:83-86.
2. Kaławaj K., Lemieszek M. K., Prozdrowotne właściwości cynamonu. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu. 2015; 21(3):328-331.
3. Kuźnicki D. Gymnema sylvestris R.Br. – azjatycka roślina o działaniu przeciwcukrzycowym. Postępy Fitoterapii. 2010,3:166-169.
4. Ratajczak A., Nawrocka M., Szulińska M., Bogdański P. Suplementy diety w leczeniu cukrzycy typu 2 – fakty i kontrowersje. Farmacja Współczesna. 2015;8:36-43.
5. Rios J.L., Francini F., Schinella G.R., Natural products for the treatment of type 2 Diabetes Mellitus. Planta Medica. 2015;81:975-994.
6. Zielińska-Pisklak M., Szeleszczuk Ł., Młodzianka A. Rośliny o działaniu hipoglikemizującym. Farmakoterapia. 2013;23:55-63.

O autorze Redakcja

Cukrzyca.pl, jeden z wiodących portali gromadzący wiedzę o cukrzycy, który powstał z myślą o osobach chorych na cukrzycę szukających wsparcia oraz informacji na temat choroby. Artykuły, poradniki i materiały informacyjne są tworzone przez ekspertów w dziedzinach takich jak: diabetologia, dietetyka, psychologia i edukacja diabetologiczna.

UDOSTĘPNIJ ARTYKUŁ

udostępnij na facebook-u