Jajka w cukrzycy – jeść czy nie? Jakie ilości? Czym można zastąpić?
Jaka jest wartość odżywcza jaj? Jajka są ważnym składnikiem diety ze względu na swoje wartości odżywcze, smak, zastosowanie kulinarne oraz…
Diabetyk każdego dnia stoi przed szeregiem ważnych decyzji żywieniowych. Źle skomponowany posiłek, spożywanie nieodpowiednich produktów spożywczych może oznaczać nadmierny wzrost stężenia glukozy we krwi (hiperglikemię) lub nadmierny spadek (hipoglikemię). W rezultacie takie sytuacje mogą przyczyniać się do powstawania przewlekłych powikłań cukrzycowych.
Aby uniknąć takiego zagrożenia, bardzo ważna jest wiedza na temat prawidłowego komponowania diety oraz umiejętność czytania etykiet produktów spożywczych.
Główne zasady prawidłowego żywienia diabetyka
Eksperci Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego (PTD) podkreślają, że istotnymi kwestiami w żywieniu osoby chorej na cukrzycę jest przestrzeganie zasad prawidłowego żywienia, a szczególnie:
- dbałość o odpowiednią kaloryczność diety,
- regularność posiłków,
- zachowanie odpowiednich proporcji składników odżywczych w diecie (białka, tłuszczu, węglowodanów),
- kontrola ilości spożywanych węglowodanów w poszczególnych posiłkach,
- dobór odpowiednich węglowodanów – spożywanie głównie węglowodanów złożonych, ograniczenie cukrów prostych w diecie oraz produktów o wysokim indeksie glikemicznym (1)
Etykiety produktów spożywczych źródłem informacji
Każdy produkt spożywczy podlega przepisom Unii Europejskiej dotyczącym ich znakowania. Producenci mają obowiązek obok nazwy produktu podać informacje takie jak:
- nazwa produktu,
- wykaz składników,
- termin przydatności do spożycia lub data minimalnej trwałości,
- masa netto lub liczba sztuk w opakowaniu,
- dane producenta,
- warunki przechowywania (3).
Z informacji o wartości odżywczej diabetyk dowie się o zawartości:
- wartości energetycznej,
- ilości tłuszczu,
- kwasów tłuszczowych nasyconych,
- węglowodanów,
- cukrów,
- białka,
- soli.
Etykiety produktów: na co zwracać uwagę?
Producent, może dodatkowo zawrzeć informacje: nt. zawartych kwasy tłuszczowych jednonienasyconych, kwasy tłuszczowe wielonienasyconych, alkoholi wielowodorotlenowych, skrobi, błonnika, witamin lub składników mineralnych.
Węglowodany to nie to samo co cukry. Na etykiecie wyraźnie jest to oddzielone. Węglowodany obejmują cukry (jedno- i dwucukry), ale także wliczone są w nie m.in skrobia, błonnik, glikogen.
Warto zwrócić uwagę na to, że informacje te podane są zazwyczaj w gramach w przeliczeniu na 100 g produktu ale także w porcji danego produktu. Dane o zawartości węglowodanów i błonnika pomogą wyliczyć liczbę wymienników węglowodanowych (WW)
Liczbę wymienników węglowodanowych (WW) można wyliczyć z informacji o zawartości węglowodanów i błonnika. Od wartości węglowodanów (g) odejmujemy ilość błonnika (g) i uzyskaną wartość dzielimy przez 10. Czasami w uproszczeniu diabetycy odczytują ilość WW, z liczby węglowodanów “przesuwając przecinek w prawo”.
Na przykładzie etykiety z poniżej tabeli możemy odczytać że w 100 g produktu znajduje się 11,18 g węglowodanów w tym 0,99 g błonnika, co po odjęciu błonnika daje wartość 10,19 g węglowodanów, w zaokrągleniu 10 g węglowodanów (bez błonnika).
W 100 g produktu z przedstawionej etykiety znajduje się około 1 WW, zatem to w 250 g (1 porcji) będzie około 2,5 WW. Znając ilość wymienników węglowodanowych wiesz już, jaką dawkę insuliny podać (2).
Tabela wartości odżywczej przykładowego produktu
| w 100 g produktu | w 1 porcji
(250g produktu) |
|
|---|---|---|
| Wartość energetyczna | 87 kcal (364 kJ) | 435 kcal (1850 kJ) |
| Białko | 3,93 g | 9,83 g |
| Węglowodany | 11,18 g | 27,95 g |
| Cukry | 1,66 g | 4,15 g |
| Tłuszcze | 3,48 g | 8,7 g |
| Kw. tłuszczowe nasycone | 2,36 g | 5,9 g |
| kw. tłuszczowe jednonienasycone | 0,49 g | 1,23 g |
| kw. tłuszczowe wielonienasycone | 0,64 g | 1,6 g |
| Cholesterol | 0,01g | 0,03 g |
| Błonnik | 0,99g | 2,48 g |
| Sól | 0,47g | 1,18 g |
Podsumowanie
Aby utrzymać stały poziom stężenia glukozy we krwi, osoba z cukrzycą powinna poznać i przestrzegać zasad prawidłowego żywienia diabetyka a także dokładnie przeglądać etykiety kupowanych produktów żywieniowych zwracając uwagę na wszystkie informacje jakie są na niej zawarte (4). Diabetyk powinien przeanalizować tabelę składu odżywczego produktu, odczytać z niej zawartość korzystnego dla jego zdrowia błonnika, niepożądanych cukrów, a także sprawdzić kaloryczność porcji spożywanego produktu i zawartość węglowodanów, przeliczając je na Wymienniki Węglowodanowe (WW). Przestrzeganie tych zasad może zapobiec wahaniom stężenia glukozy we krwi, w rezultacie pojawienia się powikłań cukrzycy.
Otrzymaj dostęp do DARMOWEJ aplikacji jako pierwszy!
Literatura
- Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2018. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Diabetologia Kliniczna 2018, tom 4, nr 1.
- Standards of Medical Care in Diabetes – 2018. American Diabetes Association. Diabetes Care 2018. Vol 40 Supl 1.
- Duda-Sobczak A., Gawrecki A., Juruć A., Karbowska S., Cukrzyca typu 2 co powinien wiedzieć pacjent, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2016.
- Cichocka A: Cukrzyca typu 2 Cz. II. Produkty spożywcze wskazane w diecie. Przemysł Spożywczy 2013, tom 67: 38-40.
O autorze
Cukrzyca.pl, jeden z wiodących portali gromadzący wiedzę o cukrzycy, który powstał z myślą o osobach chorych na cukrzycę szukających wsparcia oraz informacji na temat choroby. Artykuły, poradniki i materiały informacyjne są tworzone przez ekspertów w dziedzinach takich jak: diabetologia, dietetyka, psychologia i edukacja diabetologiczna.
