Kalkulator insuliny: wylicz dawkę insuliny
Kalkulator insuliny – z nim obliczysz potrzebną dawkę insuliny, która pomaga unormować stężenie glukozy w Twoim organizmie po posiłku. Uwzględnia…
Podstawą leczenia cukrzycy ciążowej jest odpowiednio dobrana dieta połączona z aktywnością fizyczną. Uregulowanie poziomu glukozy w surowicy krwi jest niezbędne dla zachowania zdrowia matki i rozwijającego się dziecka.
Wartość energetyczna diety w cukrzycy ciążowej
Bardzo ważnym elementem jest zadbanie o zachowanie prawidłowego przyrostu masy ciała w ciąży. Zalecany przyrost masy ciała w okresie ciąży powinien wynosić od 8 do 12 kg. Kaloryczność diety powinna być dobrana indywidualnie w zależności od wieku, wzrostu, masy ciała oraz poziomu aktywności fizycznej. Wartość energetyczna diety powinna także uwzględniać aktualny trymestr ciąży. Zalecaną dzienna wartość kaloryczną należy rozłożyć na około 5 posiłków dziennie spożywanych regularnie o stałych porach (co 2-3 godzinny). Pierwsze śniadanie powinno być spożyte do godziny po przebudzeniu się. Ostatni posiłek należy spożyć natomiast do 2 godzin przed snem (1).
Węglowodany w cukrzycy ciążowej
Węglowodany powinny pokrywać od 40% do 50% dobowego zapotrzebowania energetycznego. Wybierać należy głównie węglowodany złożone bogate w błonnik pokarmowy i o niskim indeksie glikemicznym (< 55). Indeks glikemiczny to wskaźnik określający szybkość wzrostu stężenia glukozy we krwi po spożyciu danego posiłku w porównaniu do tempa wzrostu glikemii po spożyciu glukozy.
Po spożyciu produktów o niskim indeksie glikemicznym poziom glukozy we krwi wzrasta stopniowo i utrzymuje się na określonym poziomie przez dłuższy czas, co zmniejsza wahania glukozy we krwi w ciągu doby. W cukrzycy ciążowej unikać natomiast należy spożywania produktów o wysokim indeksie glikemicznym (> 70) ponieważ po ich spożyciu obserwuje się zazwyczaj gwałtowny wzrost stężenia glukozy we krwi, co może prowadzić do dużych wahań poziomu glukozy w ciągu doby. Do produktów polecanych dla kobiet z cukrzycą ciążową będących dobrym źródłem węglowodanów należą: chleb razowy, chleb graham, kasz gryczana, kasza jęczmienna, ryż brązowy, makaron razowy, płatki zbożowe (owsiane, gryczane), warzywa oraz w małych ilościach suche nasiona roślin strączkowych. Owoce powinny być spożywane w ograniczonych ilościach. Z jadłospisu wyeliminować należy słodycze, cukierki, słodkie napoje będące źródłem cukrów prostych.
W codziennym, praktycznym żywieniu bardzo pomocny jest system wymienników węglowodanowych. Jest to taka ilość produktu, która zawiera 10 gramów węglowodanów przyswajalnych (węglowodany przyswajalne = węglowodany ogółem – błonnik pokarmowy). Obliczanie ilości wymienników węglowodanowych jest niezbędne do kalkulacji dawki insuliny. Więcej informacji na temat wymienników węglowodanowych znajdziesz tutaj (2).
Białka w cukrzycy ciążowej
Zapotrzebowanie na białko w cukrzycy ciążowej wynosi do 30% dziennego zapotrzebowania energetycznego. Wybierać należy głównie białko pełnowartościowe. Przynajmniej połowa białka powinna być pochodzenia zwierzęcego. Zaleca się głównie chude mięso drobiowe (kurczak, indyk), królik, chudą wołowinę i cielęcinę. Dobrym źródłem białka są również ryby, chudy nabiał i jaja. Spośród produktów pochodzenia roślinnego spore ilości białka dostarczają suche nasiona roślin strączkowych.
Tłuszcze w cukrzycy ciążowej
Tłuszcze powinny pokrywać < 30% dziennego zapotrzebowania energetycznego. Wybierać należy głównie oleje roślinne bogate w nienasycone kwasy tłuszczowe, takie jak: oliwa z oliwek, olej rzepakowy, olej lniany i olej z orzechów włoskich. Do polecanych źródeł tłuszczu należą także tłuste ryby morskie i awokado. Ograniczyć natomiast należy spożycie tłuszczów zwierzęcych, takich jak masło, smalec, słonina, tłustych mięs (baranina) oraz podrobów. Zrezygnować również należy z tłustych wędlin typu boczek, konserwy, parówki, pasztety.
Witaminy i składniki mineralne w cukrzycy ciążowej
Zapotrzebowanie na witaminy i składniki mineralne powinno być pokryte wraz z dietą. Nie ma obecnie specjalnych zaleceń co do suplementacji witamin i składników mineralnych u kobiet w cukrzycy ciążowej. Celowe wydaje się natomiast włączenie suplementacji witaminy D z uwagi na powszechny w populacji polskiej niedobór tej witaminy. Kobiety w ciąży powinny również pamiętać o suplementacji kwasu foliowego.
Płyny w cukrzycy ciążowej
Dziennie należy wypijać od 2 do 3 litrów płynów na dobę. Wybierać należy głównie wodę mineralną niskosodową i niskozmineralizowaną. Ograniczyć natomiast należy spożycie herbaty i kawy. Wyklucz natomiast należy spożycie słodkich napojów, soków owocowych, energy drinków i napojów dla sportowców (3).
Czego jeszcze unikać w diecie w cukrzycy ciążowej?
W cukrzycy ciążowej zrezygnować także należy ze spożywania pokarmów przeciwwskazanych również w ciąży przebiegającej bez powikłań, takich jak: alkohol, surowe mięso, ryby, owoce morza i jaja, mleko i inny nabiał z mleka niepasteryzowanego.
Zacznij skutecznie zarządzać swoją cukrzycą!
Literatura
- American Diabetes Association. Standards of Medical Care in Diabetes-2018 Abridged for Primary Care Providers. Clin Diabetes. 2018;36(1):14-37.
- Wender-Ożegowska E, Bomba-Opoń D, Brązert J, Celewicz Z, Czajkowski K, Gutaj P, Malinowska-Polubiec A, Zawiejska A, Wielgoś M. Standardy Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników postępowania u kobiet z cukrzycą. Ginekologia i Perinatologia Praktyczna. 2017;2(5):215-29.
- 2018 Guidelines on the management of diabetic patients. A position of Diabetes Poland. Clin Diabet 2018;7:1.
O autorze
dr n. med. 
Absolwentka dietetyki na Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu. Autorka publikacji naukowych z zakresu dietetyki i żywienia. Aktywna uczestniczka licznych konferencji naukowych, w tym na szczeblu międzynarodowym.
