Odchudzanie w cukrzycy

Bardzo często u osób z cukrzycą typu 2 współwystępuje otyłość. Otyłość ta nie jest skutkiem choroby, a czynnikiem, który przyczynia się do jej wystąpienia. To właśnie cukrzyca czy zaburzenia lipemii i nadciśnienie tętnicze są skutkami nadmiernej masy ciała. Odchudzanie w cukrzycy powinno łączyć wprowadzenie odpowiedniej diety oraz wdrożenie aktywności fizycznej. Jeśli osoba z cukrzycą chce zadbać o swoją masę ciała i schudnąć, powinna zmienić swój styl życia. W takim przypadku należy jednak pamiętać, aby to była zdrowa i zbilansowana dieta, dzięki której nie rozreguluje się glikemia. Odpowiednio zbilansowana dieta i zmiana dotychczasowych nawyków żywieniowych przyniesie korzyści w postaci redukcji masy ciała.

Czynniki te mogą przyczynić się jednak także do opóźnienia rozwoju powikłań związanych z cukrzycą typu 2. Badania wskazują także, że spadek masy ciała o przynajmniej 5% przyczynia się do wymiernej poprawy kontroli glikemii (1).

Wartość energetyczna diety

Dieta osoby chorującej na cukrzycę, u której jednocześnie występuje nadwaga lub otyłość powinna być dietą niskokaloryczną. Zaleca się, aby uwzględniła ona odpowiedni deficyt kaloryczny, który przyczyni się do spadku masy ciała na poziomie 0,5-1 kg tygodniowo. Odchudzanie w cukrzycy można wprowadzić poprzez stosowanie diety o wartości kalorycznej obniżonej o około 500-1000 kcal względem dziennego zapotrzebowania organizmu. Jednak nie zaleca się długotrwałego stosowania diet o znacznie obniżonej kaloryczności czy głodówek (2).

Regularne odżywianie się w cukrzycy

Ważnym czynnikiem jest także wprowadzenie regularnego odżywiania się. Chorzy na cukrzycę powinni spożywać od 3 do 5 posiłków w ciągu dnia. Dokładne zalecenia w tej kwestii będą różne dla każdej z metod leczenia. Pierwszy posiłek w ciągu dnia powinien zostać spożyty do godziny po przebudzeniu, kolejne co około 2,5-4 godzin. Ostatni posiłek natomiast zaleca się, aby miał miejsce na 2 godziny przed snem (3).

Węglowodany w cukrzycy

Jeśli chodzi o dzienną podaż węglowodanów zaleca się, aby były one na poziomie około 45 do 60% dziennego zapotrzebowania energetycznego. W przypadku węglowodanów najważniejszą kwestią jest spożywanie produktów o niskim indeksie glikemicznym. Produkty te wydłużają uczucie sytości, co będzie miało duże znaczenie w przypadku osób odchudzających się, ponieważ w konsekwencji mogą spowodować niższą ilość spożywanych kalorii w ciągu dnia. Do produktów węglowodanowych, które warto wprowadzić w przypadku odchudzania należy chleb razowy, chleb graham, kasz gryczana, kasza jęczmienna, ryż brązowy, makaron razowy, płatki zbożowe (owsiane, gryczane), czy warzywa. Produkty te jednocześnie dostarczą nam także błonnik pokarmowy. Ograniczyć jednak należy źródła cukrów prostych takie jak: cukier, miód, soki, napoje owoce, słodycze.

Tłuszcze w cukrzycy

Tłuszcze w diecie redukcyjnej powinny pokrywać około 25 do 30% dziennego zapotrzebowania energetycznego. Do pożądanych źródeł tłuszczu należą przede wszystkim produkty pochodzenia roślinnego takie jak: orzechy, awokado, czy olej rzepakowy, lniany, czy oliwa z oliwek. Do diety warto także wprowadzić 1-2 razy w tygodniu ryby morskie, które będą źródłem kwasów omega-3. Z drugiej strony tłuszcze pochodzenia zwierzęcego takie jak smalec, słonina, boczek, parówki, pasztety, czy tłuste mięsa (baranina, kaczka) powinny zostać ograniczone, a najlepiej wyeliminowane. Odpowiednia podaż tłuszczów, ale także ich dobór przyczynią się do wyrównania lipemii, która jest także bardzo ważnym aspektem wśród osób chorych na cukrzycę.

Białka w cukrzycy

Wśród osób z cukrzycą około 15-20% dziennego zapotrzebowania energetycznego powinno pochodzić z białka. W przypadku jednocześnie występującej nadwagi lub otyłości ilość ta może zostać zwiększona nawet do 30%. Dobrym źródłem białka jest mięso drobiowe (kurczak i indyka), cielęcina, królik, czy chuda wołowina. Białka dostarczą nam także ryby, nabiał oraz jaja. Dodatkowo można wprowadzić suche nasiona roślin strączkowych jako urozmaicenie diety np. soczewicy, ciecierzycy, fasoli.

Aktywność fizyczna

Warto pamiętać o jednoczesnym wprowadzeniu wysiłku fizycznego, który będzie działał wielokierunkowo. Przyczyni się on nie tylko do spadku masy ciała, ale także poprawi kontrolę glikemii czy profil lipidowy (5).

Podsumowanie

Najważniejszą kwestią w redukcji masy ciała wśród osób chorujących na cukrzycę jest odpowiedni deficyt kaloryczny oraz zdrowe, zbilansowane posiłki (4). Na talerzu powinny dominować warzywa i stanowić podstawę codziennej diety. Dodatkowo wprowadzenie produktów o niskim indeksie glikemicznym, pełnowartościowego białka oraz dobrej jakości tłuszczów wraz z uwzględnieniem aktywności fizycznej także przyczynią się pozytywnie do spadku masy ciała.

Zacznij skutecznie zarządzać swoją cukrzycą!

Literatura

1. Baranik A., Ostrowska L.: Praktyczne zalecenia dotyczące żywienia chorych z cukrzycą typu 2 i otyłością. Forum Zaburzeń Metabolicznych 2011, tom 2, nr 4, 222–230.
2. Bator E., Bronkowska M., Bienkiewicz M., Biernat J: The impact of the glycemic index and glycemic load of food products on human health. Journal of Medical Science 2014, 2 (83), 161-166.
3. Ostrowska J., Jeznach-Steinhagen A. Czynniki wpływające na wartość indeksu glikemicznego oraz jego zastosowanie w leczeniu dietetycznym cukrzycy. Forum Medycyny Rodzinnej 2016, tom 10, nr 2, 84–90.
4. Panasiuk A., Śliwińska A., Małgorzewicz S.: Wpływ diety opartej na produktach o niskim indeksie glikemicznym na efekty redukcji masy ciała u osób z nadwagą i otyłością. Forum Zaburzeń Metabolicznych 2012, tom 3, nr 3, 94–103.
5. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2018. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Diabetologia Kliniczna 2018, tom 4, nr 1.

O autorze Marta Banaszak

mgr

Dietetyk kliniczny, absolwentka dietetyki na Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu. Edukator żywieniowy ogólnopolskiego programu “Zdrowo jemy, zdrowo rośniemy”. Posiada bogate doświadczenie kliniczne z zakresu żywienia człowieka.

UDOSTĘPNIJ ARTYKUŁ

udostępnij na facebook-u