Cukrzyca a alkohol. Jak alkohol wpływa na cukier?

Aktualne stanowisko American Diabetes Association (ADA) oraz Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego dotyczące relacji cukrzyca a alkohol jest jednoznaczne – diabetyk powinien zdecydowanie ograniczać jego spożywanie. Nie oznacza to jednak, że przy szczególnych okolicznościach nie można po niego sięgnąć. Ważne by być świadomym zagrożeń, umieć im zapobiegać i odpowiednio reagować.

Cukrzyca a alkohol: dlaczego konsumpcja alkoholu przez diabetyka jest szczególnie niebezpieczna? 

Regularna konsumpcja alkoholu nie jest wskazana. Może prowadzić do wzrostu ciśnienia krwi i triglicerydów, do zapalenia trzustki czy też pogorszenia wzroku. Nadmierne spożywanie alkoholu ma negatywny wpływ także na mózg, wątrobę i system nerwowy.

Każda osoba chorująca na cukrzycę powinna być świadoma zagrożeń wynikających z wpływu alkoholu na stężenie glukozy we krwi. Trudno jest utrzymać stabilne wartości glikemii w trakcie spożywania alkoholu z uwagi na to, że w zależności od rodzaju alkoholu, cukier może iść w górę lub wręcz przeciwnie – jego poziom może ulec gwałtownemu obniżeniu stanowiąc ryzyko wystąpienia hipoglikemii. Brak reakcji i nie podanie glukozy w momencie niedocukrzenia może doprowadzić do zasłabnięcia, omdlenia, śpiączki, a nawet do śmierci.

Zacznij skutecznie zarządzać swoją cukrzycą!

Jak alkohol wpływa na poziom glukozy?

Osoba, która konsumuje alkohol lub jest w stanie upojenia, może błędnie interpretować odczyt z glukometru. Alkohol równie często osłabia czujność diabetyka. Spożywanie alkoholu wywołuje często trudne do przewidzenia zaburzenia w stężeniu glukozy we krwi. Łatwo jest się pomylić w dawkowaniu leków, doprowadzając się do stanu hipo– lub hiperglikemii. Hipoglikemia może mieć miejsce nawet 24 godziny po konsumpcji etanolu, dlatego należy kontrolować poziom glukozy także na drugi dzień po jego spożyciu. Alkohol hamuje uwalnianie glukozy z wątroby, która zajęta jest metabolizowaniem alkoholu. W takiej sytuacji wydzielanie glukagonu jest zablokowane i może dojść do niedocukrzenia, szczególnie jest to groźnie w nocy. Gdy w takiej sytuacji dojdzie do utraty przytomności podanie glukagonu może nie zadziałać.

Nadużywanie alkoholu może również doprowadzić do wystąpienia kwasicy ketonowej, która jest stanem zagrożenia życia i wymaga bezwzględnie opieki szpitalnej. Stan ten objawia się złym samopoczuciem, wymiotami, bólem brzucha czy też zaburzeniami świadomości Warto na to zwrócić szczególną uwagę, ponieważ takie objawy mogą być mylone z upojeniem alkoholowym.

Nie należy również zapominać o jeszcze jednym ważnym aspekcie związanym z napojami wysokoprocentowymi. Alkohol dostarcza dodatkowe kalorie i jego częste spożywanie może to prowadzić do przyrostu masy ciała (problem z utrzymaniem masy ciała dotyczy szczególnie osób z cukrzycą typu 2) (1).

Cukrzyca a alkohol: jak przygotować się do konsumpcji?

Po pierwsze ważne, aby być świadomym zagrożeń. Poniżej dajemy wskazówki jak zapobiegać nieprzyjemnym sytuacjom.

Skontaktuj się ze swoim lekarzem lub edukatorem diabetologicznym w kwestii zamiaru wypicia alkoholu.

Nie ignoruj tej wskazówki, szczególnie gdy nie masz doświadczenia w kontrolowaniu swojej choroby! Bardzo ważne jest to aby wiedzieć jaki wpływ może mieć alkohol na poziom glukozy a co za tym idzie zrozumieć zapotrzebowania organizmu na insulinę i węglowodany, gdy spożywasz alkohol. Są sytuacje gdy spożywanie alkoholu nie jest w ogóle wskazane przykładowo alkoholu nie powinni spożywać chorzy z dyslipidemią (hipertriglicerydemią), zapaleniem trzustki lub poważnymi powikłaniami cukrzycowymi (np. cukrzycowa choroba nerek, neuropatia, retinopatia cukrzycowa) (3).

Jedz regularnie. Zaplanuj posiłki lub przekąski przed i w trakcie konsumpcji alkoholu. Miej przy sobie przekąskę węglowodanową

Ważne jest abyś w ciągu dnia jadł regularnie i utrzymywał stężenie glukozy na stałym poziomie. Dodatkowo nigdy nie pij bez wcześniejszego spożycia posiłku. Poleca się, aby posiłek przed konsumpcją alkoholu zawierał tłuszcz oraz węglowodany złożone gdyż tłuszcz spowalnia wchłanianie węglowodanów, a węglowodany zapobiegają hipoglikemii. Pamiętaj, że przekąski warto zjeść w czasie spożywania alkoholu wysokoprocentowego, natomiast jeśli planujesz wyjść ze znajomymi na piwo, warto wówczas nawet rozważyć podanie insuliny z uwagi na jego wysoki indeks i dużą zawartość węglowodanów. Pamiętaj, abyś posiadał przy sobie przekąskę węglowodanową, na wypadek hipoglikemii. Przekąska może się także przydać przed snem.

Wybierz odpowiedni rodzaj alkoholu

Alkohol alkoholowi nie jest równy jeśli chodzi o oddziaływanie na glikemię. Po spożyciu alkoholu zawierającego węglowodany poziom glukozy we krwi będzie intensywniej wzrastał.

Jakie alkohole nie są szczególnie polecane?

• Słodkie likiery,
• nalewki,
• piwo,
• słodkie wina,
• cydry.

Wysokoprocentowe alkohole jeśli nawet nie zawierają węglowodanów: wódka, tequila, whisky, rum i gin podawane są często ze słodkimi napojami, które zawierają węglowodany i będą oddziaływać na poziom glukozy we krwi.

Najlepszym wyborem jeśli chodzi o rodzaj alkoholu sugeruje się wino wytrawne, półwytrawne.

Zawartość węglowodanów jest dużo niższa. Dodatkowo wino zawiera dodatkowo przeciwutleniacze korzystanie oddziaływujące na zdrowie, w tym szczególnie układ krążenia.

Zachowaj umiar w piciu

Pamiętaj, że zawartość czystego etanolu w różnych trunkach jest inna. Dopuszczalna ilość wypitego etylenu na dobę dla kobiet wynosi 20 g na dobę, a dla mężczyzn 30 g dobę. Każdy alkohol charakteryzuje się jednak inną zawartością czystego etanolu. Przekroczenie tej ilości może prowadzić do uszkodzenia wątroby, co wiąże się z niedostatecznym kontrolowaniem cukrzycy. Jeden standardowy drink to 13,6 g alkoholu:

• Piwo: 360 ml (5% alkoholu)
• Wódki: 45 ml (40% alkoholu)
• Wino: 150 ml (12% alkoholu)

Kontroluj poziom glukozy we krwi. Miej przy sobie glukometr!

Zadbaj o to, aby sprawdzić poziom glukozy minimum 4 razy: przed, w trakcie, po wypiciu alkoholu oraz przed snem. Reaguj odpowiednio na wskazania glukometru. Pamiętaj, aby zachować czujność także w nocy!

Planując okoliczność podczas której będziesz spożywać alkohol, przygotuj się do tego odpowiednio. Abyś mógł bezpiecznie konsumować alkohol zadbaj o glukometr i kontroluj poziomu glukozy przed, w trakcie, po spożyciu alkoholu a także przed snem i w nocy. Najlepiej abyś miał przy sobie osoby, które będą wiedziały jak reagować na wypadek hipo- i hiperglikemii. Twoim obowiązkiem jest zadbać o odpowiednie posiłki nim zaczniesz przyjmować alkohol a także o to aby posiadać przy sobie przekąskę węglowodanową. Zachowaj umiar i dokonuj odpowiedzialnych wyborów (5).

Zacznij skutecznie zarządzać swoją cukrzycą!

Literatura

1. American Diabetes Association. Standards of Medical Care in Diabetes – 2018 Abridged for Primary Care Providers. Clinical Diabetes Online Ahead of Print, published online December 8, (2017).
2. Content taken from the Canadian Diabetes Association’s consumer fact sheet, Alcohol and Diabetes. Polish Catalogue March (2014).
3. Dalal Alromaihi, MD, Judith Zielke, RN, Arti Bhan, MD: Wyzwania w cukrzycy typu 2 u chorych uzależnionych od alkoholu. Diabetologia po Dyplomie, Tom 9 Nr 3 (2012) 49-52.
4. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2018, Tom 4, Nr 1. ISSN (2018) 2451–0971.
5. Wiciński M, Soroko A, Niedzwiecki P, Ciemna K, Malinowski B, Grześk E,  Szadujkis-Szadurska K: Wpływ alkoholu na wybrane jednostki chorobowe. Wino czerwone – fakty i mity. Przegląd badań klinicznych (według EBM), w: Współczesne kierunki działań prozdrowotnych: A. Wolska-Adamczyk (pod red.): WSIiZ, Warszawa (2015)

O autorze Redakcja

Cukrzyca.pl, jeden z wiodących portali gromadzący wiedzę o cukrzycy, który powstał z myślą o osobach chorych na cukrzycę szukających wsparcia oraz informacji na temat choroby. Artykuły, poradniki i materiały informacyjne są tworzone przez ekspertów w dziedzinach takich jak: diabetologia, dietetyka, psychologia i edukacja diabetologiczna.

UDOSTĘPNIJ ARTYKUŁ

udostępnij na facebook-u