Ćwiczenia siłowe a zespół metaboliczny
Połączone ćwiczenia aerobowe i oporowe dają najlepsze efekty w terapii pacjentów z zespołem metabolicznym – wykazali naukowcy z Zakładu Anatomii…
W leczeniu cukrzycy, poza terapią farmakologiczną i odpowiednio dobraną dietą, dużą rolę odgrywa wysiłek fizyczny. Wyniki badań sugerują, że u pacjentów regularnie uprawiających sport, dobowe zapotrzebowanie na insulinę może obniżyć się nawet o 40%. Ponadto zaobserwowano wiele innych korzyści, takich jak utrzymanie prawidłowego poziomu glikemii, obniżenie ciśnienia tętniczego, zachowanie należnej masy ciała, poprawę ogólnej sprawności fizycznej oraz wzmocnienie układu kostno-stawowego. Należy pamiętać, że w przypadku pacjentów na insulinoterapii, dawki insuliny trzeba dostosować do spożywanych posiłków, a także treningu, uwzględniając jego intensywność i czas trwania. Jacy są sławni sportowcy z cukrzycą?
W przypadku pacjentów z cukrzycą korzystny jest wysiłek aerobowy, czyli np. pływanie, jazda na rowerze, gry zespołowe. Istotna jest również informacja, że zalecenia dotyczące wysiłku fizycznego należy indywidualizować. Intensywna aktywność fizyczna zabroniona jest w przypadku rozwiniętych powikłań takich jak cukrzycowa choroba nerek,, neuropatia czy powikłania dotyczące narządu wzroku (np. retinopatia cukrzycowa). Natomiast cukrzyca wyrównana metabolicznie nie stanowi przeciwwskazania do uprawiania sportu. O tym, że choroba nie musi być przeszkodą w osiąganiu sukcesów, świadczą liczne przykłady sławnych sportowców.
Polscy sportowcy z cukrzycą
Jedną z takich osób jest Michał Jeliński – polski wioślarz urodzony w 1980 roku. Cukrzycę zdiagnozowano u niego gdy miał 23 lata. Na swoim koncie ma czterokrotne mistrzostwo świata w konkurencji czwórek podwójnych mężczyzn. Zdobył też złoty medal w Pekinie w 2008 roku.
Katarzyna Wtorkowska to polska judoczka, która również choruje na cukrzycę. Wywalczyła srebrny medal na zawodach pucharu Europy w Boras w 2012 roku. Zdobyła mistrzostwo Polski Kadetek, a także 2 brązowe medale na mistrzostwach Polski w kategorii do 78 kg.
Zagraniczni sportowcy z cukrzycą
Kolejny przykład to amerykański pływak – Gary Hall Jr. Cukrzycę zdiagnozowano u niego w wieku 25 lat. Wówczas posiadał na swoim koncie 4 medale i przygotowywał się do igrzysk olimpijskich w Sydney. Na olimpiadzie zdobył dwa medale – srebrny i brązowy. Jednocześnie pobił wtedy rekord USA w pływaniu na 50 metrów. Kolejno wziął udział w igrzyskach w Atenach, gdzie także wywalczył medal. Gary jest 10-krotnym medalistą olimpijskim.
Innym sportowcem, któremu cukrzyca nie przeszkodziła w osiąganiu sukcesów jest brytyjski wioślarz – Sir Steve Redgrave. Chorobę zdiagnozowano u niego gdy miał 35 lat i mimo tego udało mu się zdobyć 4 złote medale. Łącznie na igrzyskach olimpijskich zdobył 5 złotych medali, natomiast na mistrzostwach świata aż 9. Po zakończeniu kariery wioślarskiej, Brytyjczyk kontynuuje bardzo aktywny styl życia. W 2006 ukończył swój trzeci londyński maraton, dzięki czemu zebrał 1,8 mln funtów w ramach działalności charytatywnej na rzecz osób chorujących na cukrzycę.
Na uwagę zasługuje również postać Bobby’ego Roberta Clarke’a, słynnego kanadyjskiego hokeisty. Ten urodzony w 1949 roku sportowiec został zdiagnozowany w wieku 12 lat. Mimo, że lekarze nie widzieli przeciwwskazań do uprawiania przez niego sportu i był dobrym graczem, wielu trenerów miało wówczas obawy przed przyjęciem go do drużyny. Ostatecznie udało mu się dostać i już w wieku 23 lat został kapitanem drużyny Philadelphia Flyers, która pod jego dowództwem zdobywała wiele nagród, m.in. brązowy medal na mistrzostwach świata w 1982 roku. Sam Clarke 3-krotnie otrzymał prestiżową nagrodę “Hart Trophy” dla najcenniejszego gracza drużyny. Hokeista został doceniony za swoje zasługi dla kraju i odznaczono go Orderem Kanady.
Ron Santo to amerykański bejsbolista urodzony w 1940 roku, u którego cukrzycę wykryto w 18. roku życia. W tamtym czasie medycyna nie była aż tak rozwinięta, a Santo nie przyznawał się do choroby. Owszem, udawało mu się osiągać sukcesy, jednak poziom glikemii oceniał jedynie na podstawie samopoczucia i w ten sposób dobierał posiłki. Do choroby przyznał się zaledwie 4 lata przed emeryturą. Niestety w wyniku powikłań amputowano mu obie nogi. Jego walka z cukrzycą została przedstawiona w filmie “This old cub”, z którego dochód został przeznaczony na Fundację Badań nad Cukrzycą Typu 1.
Z kolei amerykański bejsbolista Jason Johnson, mimo rozpoznanej cukrzycy grał dla najlepszych drużyn w Stanach Zjednoczonych. Był pierwszym zawodnikiem bejsbola, który otrzymał pozwolenie na grę z osobistą pompą insulinową.
Następnym przykładem jest Kris Freeman, biegacz narciarski, u którego zdiagnozowano cukrzycę w wieku 22 lat. Rok później – w 2003 roku udało mu się zająć 4. miejsce w biegu na 15 kilometrów na mistrzostwach świata we Włoszech. To pierwszy Amerykanin, który zakwalifikował się do tzw. “Red Group” zrzeszającej 30 najlepszych atletów świata.
Pasją Chrisa Dudley’a od najmłodszych lat była koszykówka. Był pierwszym zawodnikiem NBA z cukrzycą. Choroba nie przeszkodziła mu w karierze koszykarza i łącznie zagrał w 886 meczach. W 1998 roku otworzył fundację, która wspiera dzieci z cukrzycą na terenie stanu Oregon w USA.
Scott Verplank to zawodowy golfista, który zdobył złoty medal na mistrzostwach świata w 1998 roku. Zawsze systematycznie monitorował poziom glikemii podczas gry, dzięki czemu zauważył, że na początku meczu znacznie rośnie poziom adrenaliny, w związku z czym należy następnie skorygować dawkę insuliny podawaną przez pompę. Verplank jest kolejnym dobrym przykładem na to, że odpowiednio wyrównana cukrzyca nie stanowi przeszkody w odnoszeniu sportowych sukcesów.
Michele McGann to również amerykańska golfistka, urodzona w 1969 roku, u której chorobę wykryto w wieku 13 lat. 5 lat później wygrała zawody w golfie dla dziewcząt. McGann udziela się społecznie pomagając ubogim dzieciom z cukrzycą i jest członkinią Instytutu Badań nad Cukrzycą.
Kolejnym przykładem jest Chris Jarvis, kanadyjski wioślarz z licznymi sportowymi sukcesami na koncie. Zdobywa złote medale na wielu amerykańskich i kanadyjskich zawodach. W 2004 roku reprezentował Stany Zjednoczone na olimpiadzie w Atenach, jako jedyny wioślarz z cukrzycą typu 1.
Na szczególny podziw zasługuje Jay Hewitt urodzony w 1967 roku. Na co dzień pracuje jako prawnik, lecz po zdiagnozowaniu cukrzycy (w 24. roku życia) zapragnął udowodnić sobie i najbliższym, że ta choroba nie jest przeszkodą w realizacji sportowych marzeń. Postanowił wziąć udział w Ironman Triathlon, gdzie należy pokonać 226 km, z tego przepłynąć 3,8 km, przejechać na rowerze 180 km i przebiec 42,195 km. Hewitt uczestniczył w takich zawodach aż 13 razy!
Cukrzyca nie pokrzyżowała planów również Scottowi Coleman’owi, któremu po kilku latach treningów udało się przepłynąć kanał La Manche oddzielający Wielką Brytanię od Francji.
Innym znanym sportowcem, cierpiącym na cukrzycę jest światowej sławy biegacz – Ayden Byle. Zyskał popularność w Ameryce Północnej po przebiegnięciu ponad 6500 km od Oceanu Spokojnego aż do Atlantyku. Zajęło mu to 6 miesięcy, przy czym przebiegał dziennie około 45 km, podając sobie 5 razy dziennie insulinę w penach.
Japońskie Towarzystwo Diabetologiczne ustaliło “Nagrodę Gullicksona”, przyznawaną pacjentom wywierającym duży wpływ na społeczeństwo. Nagrodę ustanowiono na cześć amerykańskiego bejsbolisty, u którego zdiagnozowano cukrzycę, gdy był u szczytu kariery, a mimo to, odnosił liczne sukcesy (1).
Liczne przykłady sportowców odnoszących sukcesy mimo współistniejącej cukrzycy, to dobry dowód na to, że nie jest ona przeciwwskazaniem do aktywności fizycznej. Należy jednak pamiętać, że w takiej sytuacji ogromne znaczenie ma odpowiednie dobranie dawki insuliny i węglowodanów w posiłkach, aby zapobiegać wystąpieniu hipoglikemii. Przy odpowiedniej kontroli i wyrównaniu cukrzycy, można realizować swoje marzenia. Nawet sportowe (2).
Zacznij skutecznie zarządzać swoją cukrzycą!
Literatura
- Gawrecki A., Naskręt D., Zozulińska-Ziółkiewicz D. Sport a cukrzyca typu 1. Diabetologia Praktyczna. 2011;12:52-55.
- Techmańska I., Sieracki P., Myśliwiec M. Osiągnięcia sportowe a cukrzyca. Diabetologia Praktyczna. 2010;4:136-141.
O autorze
Cukrzyca.pl, jeden z wiodących portali gromadzący wiedzę o cukrzycy, który powstał z myślą o osobach chorych na cukrzycę szukających wsparcia oraz informacji na temat choroby. Artykuły, poradniki i materiały informacyjne są tworzone przez ekspertów w dziedzinach takich jak: diabetologia, dietetyka, psychologia i edukacja diabetologiczna.
