Powikłania sercowo-naczyniowe w cukrzycy: o zawale i udarze
Jednym z głównych powikłań cukrzycy, zarówno typu 1, jak i typu 2, jest uszkodzenie naczyń. Wśród nich wyróżniamy tzw. mikroangiopatie,…
Coraz częściej można spotkać się z określeniem, że cukrzyca to choroba, która nie boli. W przypadku pacjentów z cukrzycą typu 2, objawy początkowej fazy rzadko są specyficzne, a pacjent nie odczuwa dolegliwości bólowych, co może wpłynąć na późną diagnostykę zaburzeń gospodarki węglowodanowej. Niestety brak wyrównania metabolicznego cukrzycy prowadzi do bardzo poważnych powikłań, jednym z nich jest stopa cukrzycowa.
Zespół stopy cukrzycowej (ZSC) to poważne powikłanie niewyrównanej cukrzycy, które w konsekwencji może prowadzić nawet do amputacji kończyny. Najczęstsze zmiany patologiczne pojawiające się na stopach osób z cukrzycą to owrzodzenia, infekcje tkanek miękkich oraz destrukcja tkanek głębokich jak np. kości. Ze względu na patogenezę można rozróżnić ZSC
W przypadku ZSC o podłożu neuropatycznym dochodzi do uszkodzenia czuciowych włókien nerwowych, w wyniku czego pacjent zaczyna mieć zaburzenia czucia, przez co łatwo może przeoczyć urazy czy skaleczenia. W zaawansowanej neuropatii zdarzają się przypadki niezauważenia przez pacjenta ciała obcego, oparzenia czy też otarcia.
Jednym z objawów może być jednak permanentny ból nóg. Ponadto stopy osób, u których występuje neuropatia motoryczna są bardziej narażone na wszelkiego rodzaju urazy ze względu na zmiany kształtu stopy, takie jak palce młoteczkowane, czy podwyższenie sklepienia podłużnego. Często wcześniej noszone obuwie nie jest już odpowiednie, natomiast pacjent nie odczuwa związanego z tym dyskomfortu.
Dodatkowo w następstwie polineuropatii, będącej zespołem uszkodzeń wielu nerwów obwodowych, dochodzi także do uszkodzenia włókien autonomicznych, co skutkuje mniejszą potliwością, skóra staje się bardziej sucha i mniej elastyczna, a tym samym bardziej podatna na pęknięcia i mikrourazy.
Należy także zaznaczyć, że u pacjentów z niewyrównaną glikemią proces gojenia się ran jest znacznie dłuższy.
Nieopatrzona, długo gojąca się rana, skutkuje rozwojem infekcji. Jest to zatem złożony problem na rozwój którego składa się wiele czynników (1).
W wyniku powikłań o podłożu neuropatycznym może dojść również do nieodwracalnej destrukcji układu kostno-stawowego, określanego jako neuropatia Charcota czyli tzw. stopa Charcota. Pod wpływem drobnych urazów dochodzi do złamań oraz przemieszczeń kości i stawów w obrębie stopy. Osłabieniu ulega także aparat więzadłowy, a ścięgna ulegają wydłużeniu. W przypadku braku szybkiej interwencji i wdrożenia odpowiedniego leczenia może dojść do deformacji kończyny. Niestety obraz radiologiczny w początkowej fazie jest prawidłowy, co utrudnia diagnostykę. Najważniejszym elementem w procesie terapeutycznym jest odciążenie stopy, aby zmniejszyć nacisk. Faza aktywna objawia się obrzękiem, zaczerwienieniem oraz zwiększeniem ucieplenia stopy. Jest to powikłanie wciąż będące przedmiotem badań.
Przyczyną ZSC może być także niedokrwienie kończyn dolnych spowodowane uszkodzeniem naczyń krwionośnych. Mówimy wtedy o Zespole Stopy Cukrzycowej Niedokrwiennej.
Charakterystyczne jest uczucie zimnych stóp. Skóra staje się sucha, zasiniona, a paznokcie kruche i łamliwe. W wyniku niewielkiego urazu czy ucisku dochodzi do trudno gojących się owrzodzeń. Konsekwencją niedrożności naczyń krwionośnych może być również martwica palców. Pacjentom z zespołem stopy cukrzycowej niedokrwiennej zaleca się systematyczne wykonywanie odpowiednich ćwiczeń usprawniających krążenie.
Zespół mieszany obejmuje zarówno zaburzenia układu nerwowego jak i krwionośnego co zwiększa ryzyko powikłań (2).
Czynniki zwiększające ryzyko rozwoju stopy cukrzycowej to:
Leczenie stopy cukrzycowej jest złożonym i długotrwałym procesem podczas którego pacjent powinien być pod opieką multidyscyplinarnego zespołu.
Niestety szacuje się, że aż co ok. 30 sekund dochodzi na świecie do amputacji kończyny z powodu powikłań cukrzycy, jakim jest stopa cukrzycowa.
Należy pamiętać, że w przypadku rozwoju stopy cukrzycowej współistnienie kilku zdarzeń prowadzi do poważnych konsekwencji. Jest to jednak powikłanie, któremu poprzez odpowiednie postępowanie, można zapobiegać niemal w 100%.
Jednym z głównych powikłań cukrzycy, zarówno typu 1, jak i typu 2, jest uszkodzenie naczyń. Wśród nich wyróżniamy tzw. mikroangiopatie,…
W cukrzycy nie ma jednej uniwersalnej diety dla każdego pacjenta. Wszystko zależy od indywidualnych preferencji i jego możliwości, od typu…
Cukrzyca powinna być leczona kompleksowo. Odpowiednia dieta cukrzycowa poprawia jakość życia oraz zmniejsza ryzyko powikłań w cukrzycy.
U diabetyków na skutek nieprawidłowego wyrównania glikemii może dojść do rozwoju przewlekłych powikłań związanych z chorobą. Zalicza się do nich…
Od wielu lat wiadomo, że u chorych na cukrzycę ryzyko zachorowania na grypę jest znacznie większa. Odpowiadają za to zaburzenia…
Cukrzycowa choroba nerek (inaczej nefropatia cukrzycowa) jest jednym z częstszych i groźniejszych przewlekłych powikłań cukrzycy zaliczanych do mikroangiopatii. Na skutek…