Przelicznik jednostek cukru we krwi mg/dL na mmol/L
Wartość stężenia glukozy we krwi jest wyrażana w dwóch jednostkach mmol/L (milimol na litr) lub mg/dL (miligram na decylitr). Sprawdź,…
Robienie zastrzyków z insuliny to czynność, której towarzyszy ból i dyskomfort. Jednym z najczęstszych powikłań skórnych, związanych z wkłuciami w te same obszary od podawania insuliny, jest lipohipertrofia, czyli pojawianie się bolesnych zrostów. Sprawdź, co robić w przypadku pojawienia się przerostu tkanki tłuszczowej. Czy istnieją skuteczne sposoby na walkę ze zrostami?
Zrosty — co to jest?
Powstawanie zrostów jest naturalną reakcją organizmu, który chroni skórę przed inwazyjnymi czynnikami zewnętrznymi. Zgrubienia pojawiają się w związku z brakiem rotacji miejsc wkłucia. Aby zapobiec takim powikłaniom, wystarczy zmieniać miejsce, w którym dokonuje się iniekcji. Wkuwanie się w ten sam obszar ciała nie tylko wiąże się z bólem i dyskomfortem, ale także przyczynia dowolniejszego wchłaniania insuliny. Duże znaczenie ma także obszar wkłuć. Zastrzyki mogą być podawane w brzuch, uda, górną część pośladków, ramiona czy okolice pod łopatkami.
Dlaczego pojawiają się zrosty?
Zwiększenie ilości tkanki tłuszczowej może mieć też inne przyczyny. Jedną z nich jest używanie stępionej igły w penie. Po kilkukrotnym użyciu igła staje się tępa, co zwiększa ryzyko powstawania mikrourazów przy kolejnych iniekcjach.
Powstawanie zrostów może wiązać się również ze zbyt długim przetrzymywaniem wkłucia do pompy (dłużej niż 3 dni). Chory, który zauważy powstawanie zgrubienia, powinien zaprzestać wstrzykiwania insuliny w zmienione miejsce. Zmiana planu wstrzyknięć insuliny jest w tym przypadku kluczowa.
Przed rozpoczęciem leczenia pacjenci są informowani o zasadach prawidłowego podawania leków, aby zminimalizować ryzyko powstawania zrostów, dlatego zdarza się, że rozwój lipohipertrofii nie wynika z niewiedzy czy zaniedbań, ale działania samej insuliny będącej hormonem stymulującym wzrost tkanek.
Jak sobie radzić ze zrostami od podawania insuliny?
Problem przerostów skóry dotyczy głównie pacjentów z cukrzycą typu 1. Chorzy z długim stażem choroby i mający prawidłową masę ciała są grupą zwiększonego ryzyka. Przerosty nie są początkowo widoczne, ale charakterystyczne zgrubienia można z łatwością wyczuć po dotknięciu miejsca podawania. Zlekceważenie pierwszych nieprawidłowości może nieść za sobą wiele konsekwencji natury estetycznej. Zaniedbania w tej materii prowadzą do nieestetycznego przerostu tkanki tłuszczowej lub — wręcz przeciwnie — zaniku tkanki podskórnej.
Zrosty — problem nieestetycznego przerostu tkanki tłuszczowej
Wiesz już, że wstrzykiwanie insuliny może powodować problemy natury estetycznej. Na szczęście istnieją skuteczne sposoby na walkę z przerostami tkanki. Sprawdźmy, jak zwalczyć tę przykrą przypadłość i nie dopuścić do powstania kolejnych zrostów.
Zrosty po zastrzykach — domowe sposoby
Zrosty, pojawiające się po zastrzykach, wymagają odpowiedniej pielęgnacji.
Jeżeli zgrubienia są niewielkie, możesz skorzystać z domowych metod. Jedną z nich jest przykładanie liści kapusty na miejsce zrostu. Mimo upływu lat okłady kapuściane wciąż cieszą się dużą popularnością w środowisku medycznym i są polecane matkom po zabiegu cesarskiego cięcia. Przed przyłożeniem okładu do skóry i zawinięciu go bandażem należy rozbić liść młotkiem, aby wydobyć z niego jak najwięcej soku. Opatrunki zmienia się co kilka godzin.
W podobny sposób działają świeżo zerwane zioła — w szczególności rumianek, nagietek i szałwia. Jeżeli nie masz do dyspozycji świeżych roślin, możesz sięgnąć po susz lub zioła w saszetkach. Po przygotowaniu naparu i nasączeniu gazika przyłóż opatrunek do wzrostu i pomasuj zgrubienia delikatnymi i okrężnymi ruchami. Niektórzy fizjoterapeuci i lekarze zalecają używanie maści cebulowej bądź wacika nasączonego sodą oczyszczoną. Zastosowanie peelingu gruboziarnistego również może przynieść dobre efekty, niemniej należy uważać, aby zbyt mocno nie naruszyć naskórka.
Co jeszcze pomaga na zrosty?
Dobre efekty w walce ze zrostami dają preparaty z lanoliną, parafiną i wazeliną. Chorzy, u których występuje zwiększona tendencja do pojawienia się zgrubień, mogą zainwestować w urządzenia do masażu z podczerwienią. Przyrządy z trzystopniową regulacją i zestawem końcówek nie są drogie, a wykazują przy tym dużą skuteczność w walce z przerostem skóry. Aby zminimalizować wzrost, wystarczy natłuścić miejsce oliwką bądź innym treściwym środkiem pielęgnacyjnym i masować przez ok. 10 minut. Takie urządzenia są skuteczne w warunkach domowych, zwłaszcza na wczesnym etapie tworzenia się zmian.
Krem na zrosty
Pacjenci, którzy zdają sobie sprawę z ryzyka podawania insuliny w te same obszary skóry, często stosują żele i kremy na brzuch oraz inne miejsca wkłucia. Niektóre preparaty dostępne na rynku mogą jednak powodować reakcje alergiczne, dlatego zawsze warto skonsultować wybór z lekarzem lub farmaceutą.
Wśród najczęściej wybieranych kremów na zrosty znajdują się:
- żele lub kremy z aloesem — o właściwościach łagodzących i nawilżających,
- preparaty z witaminą E — regenerujące skórę i poprawiające jej elastyczność.
- kremy z kwasem hialuronowym — nawilżające skórę i zwiększające elastyczność.
- preparaty z zieloną herbatą — łagodzące stany zapalne skóry i wspomagające proces gojenia.
Maść na zrosty
Chorzy na cukrzycę często stosują maść na arnikę, która łagodzi zmiany skórne i powoduje zwiększenie elastyczności skóry. Stosowana miejscowo pozwala skutecznie zmniejszyć widoczność zmian na skórze, a miejsca wkłucia przestają być bolesne.
Uwaga: Podobnie jak w przypadku kremów niektóre maści mogą powodować zmiany alergiczne, dlatego ich użycie powinno być konsultowane z lekarzem. Zwłaszcza jeżeli mają być stosowane przez dłuższy czas.
Leki na zrosty
Pacjenci, borykający się z problemem zrostów, mają do wyboru wiele maści i preparatów aptecznych, z których na szczególną uwagę zasługuje maść Cepan. Pomimo przykrego zapachu jest bardzo skuteczna i po jej zastosowaniu można zaobserwować szybsze wchłanianie się przerostów. Chorzy na cukrzycę chwalą sobie również Suprasorb G — żelowe plastry przykładane do zgrubień i pozostawione na skórze na kilka dni. Składniki aktywne zawarte w preparacie łagodzą dolegliwości bólowe i skutecznie usuwają martwą tkankę.
Masaż na zrosty
Masaż bywa pomocny w łagodzeniu niektórych zrostów lub zgrubień, niemniej powinien być wykonywany z zastosowaniem odpowiedniej techniki. Kluczową kwestią jest unikanie zbyt dużego nacisku na obszar zrostu. Zbyt silny masaż może pogorszyć bowiem stan skóry lub doprowadzić do dodatkowego podrażnienia.
Jeżeli na skórze występują oznaki zakażenia lub inne niepokojące objawy, warto skonsultować się z lekarzem.
Samodzielne wykonywanie masażu, bez właściwego przygotowania i wiedzy z zakresu fizjoterapii, może prowadzić do pogłębienia się problemu, bowiem każdy przypadek jest inny, a techniki masażu mogą się różnić w zależności od indywidualnych potrzeb i stanu zdrowia. Z tego względu zaleca się konsultację z profesjonalistą przed rozpoczęciem jakichkolwiek działań mających na celu złagodzenie zrostów w miejscu wykonywania zastrzyków insulinowych. Przy systematycznym masażu, dotykając miejsc zmienionych z odpowiednim poziomem wiedzy i w określony sposób, zmiany najczęściej mogą się wycofać.
Laser na zrosty
Zdarza się, że żadne domowe metody ani leki nie rozwiązują problemu zrostów. W takim przypadku pozostają bardziej inwazyjne metody w postaci liposukcji. Zabieg polega na rozbijaniu i odsysaniu tkanki tłuszczowej i jest wykonywany przez lekarza medycyny estetycznej. Biorąc pod uwagę, że to zabieg chirurgiczny, nie wszyscy pacjenci zostaną do niego zakwalifikowani. Podstawowym przeciwwskazaniem jest bowiem niewyrównana bądź źle prowadzona cukrzyca. Inną możliwością na pozbycie się nieestetycznych zgrubień jest liposukcja ultradźwiękowa, w czasie której dochodzi do zniszczenia komórek tłuszczowych pod wpływem działania fal ultradźwiękowych.
Zrosty po wkłuciach to przykra dolegliwość diabetyków insulinozależnych. Ryzyko lipohipertrofii jest wysokie u osób z cukrzycą typu 1.
Z badań wynika, że zjawisko dotyka aż 50% osób z tej grupy, które stosują insulinę[1]. Jest to więc wciąż popularny problem, ale od pewnego czasu pacjenci zdają sobie z niego sprawę i szukają najkorzystniejszych opcji jego rozwiązania. Mamy nadzieję, że i nasz artykuł dostarczył pomocnych informacji w tej kwestii.
Zacznij skutecznie zarządzać swoją cukrzycą!
Literatura
- Hauner H., Stockamp B., Haastert B. Prevalence of lipohypertrophy in insulin-treated diabetic patients and predisposing factors. Exp. Clin. Endocrinol. Diabetes 1996; 104: 106–110.
O autorze
Cukrzyca.pl, jeden z wiodących portali gromadzący wiedzę o cukrzycy, który powstał z myślą o osobach chorych na cukrzycę szukających wsparcia oraz informacji na temat choroby. Artykuły, poradniki i materiały informacyjne są tworzone przez ekspertów w dziedzinach takich jak: diabetologia, dietetyka, psychologia i edukacja diabetologiczna.
