Cukrzyca a łuszczyca: charakterystyka i dieta

Nie od dziś wiadomo, że nieleczona cukrzyca zwiększa ryzyko współwystępowania innych jednostek chorobowych m.in. otyłości, nadciśnienia tętniczego, nieprawidłowości związanych z układem krążenia, problemów z nerkami i oczami, a także dysfunkcji skórnych, w tym łuszczycy. 

Łuszczyca – charakterystyka

Łuszczyca jest niezakaźną, zapalną chorobą autoimmunologiczną, o charakterze przewlekłym objawiająca się zmianami skórnymi i problemami ze stawami.

Wykazano, że łuszczyca jest związana z częstszym występowaniem chorób metabolicznych: zwłaszcza cukrzycy typu 2, ale również osteoporozy oraz chorób autoimmunologicznych, które wymagają wprowadzenia odpowiedniej diety. W przeprowadzonych badaniach wśród dzieci wykazano, że młodzieńcza łuszczyca była związana ze zwiększonym odsetkiem hiperlipidemii, nadciśnienia tętniczego, otyłości, cukrzycy, reumatoidalnego zapalenia stawów i choroby Leśniowskiego-Crohna. Wyżej wymienione jednostki chorobowe wpływają nie tylko na jakość życia, ale także na przewidywaną długość życia osób z łuszczycą. Dotychczasowe wyniki badań wykazały, że ciężka postać łuszczycy może skrócić długości życia nawet o 3-4 lata (6).

Łuszczyca a cukrzyca

Jak podaje literatura podejrzewa się, że czynniki genetyczne mogą odgrywać istotną rolę w rozwoju tych dwóch jednostek chorobowych (5). Dodatkowo wykazano, że to proces zapalny jest czynnikiem łączącym łuszczycę z rozwojem cukrzycy i pozostałych składowych zespołu metabolicznego (2). To właśnie cytokiny prozapalne mogą odgrywać istotną rolę w powstawaniu  wielu zaburzeń metabolicznych (7), w tym insulinooporności, cukrzycy typu 2, czy hiperlipidemii (1).

Cukrzyca a zmiany skórne

Jednym z powikłań cukrzycy jest powstawanie zmian skórnych. Skóra diabetyków często jest sucha, łuszczy się, a także istnieje większe prawdopodobieństwo pojawienia się na niej wyprysków.

W przebiegu angiopatii związanych z cukrzycą, może dochodzić do nieprawidłowego krążenia w kończynach, co także prawdopodobnie przyczynia się do trudniejszego gojenia ran. Szczególnie chorzy z dysfunkcją trzustki, którzy stosują insulinę albo leki mające obniżać stężenie glukozy we krwi, w wyniku obniżonej odporności organizmu są bardziej narażeni na powikłania związane z dysfunkcją nabłonka skóry, a także rozwój stopy cukrzycowej. Dodatkowo u pacjentów z cukrzycą na skutek stanu zapalnego zwiększa się ryzyko wystąpienia grzybicy oraz zakażeń bakteryjnych, które również negatywnie wpływają na wygląd oraz stan skóry.

Przeprowadzono także badanie wśród grupy Tajwańczyków, w którym wykazano, że u osób z cukrzycą częściej występowały pierwsze objawy łuszczycy w porównaniu z grupą kontrolną. Odnotowano również, że przyjmowanie insuliny u tych osób prowadziło do zwiększonego ryzyka rozwoju łuszczycy. Tymczasem, wśród osób z cukrzycą systematycznie stosujących leki hipoglikemizujące, takie jak metforminę, zauważono mniejszą tendencję do rozwoju łuszczycy niż u tych, którzy nie zażywali ich regularnie.

Niestety diagnostyka i rozpoznawanie chorób metabolicznych u osób z łuszczycą nadal jest niewystarczające i uniemożliwia wdrożenie właściwego leczenia (4).

Dieta a łuszczyca

Do tej pory nie ustalono konkretnych zaleceń żywieniowych dla pacjentów z łuszczycą. Sugeruje się jednak, że zmiana dotychczasowego sposobu żywienia może w dużej mierze nie tylko łagodzić występowanie zmian skórnych, ale również zapobiegać powikłaniom ze strony układu krążenia.

Osobom z nadmierną masą ciała zaleca się dietę niskoenergetyczną, gdyż nadmierna masa ciała zwiększa ryzyko rozwoju cukrzycy oraz innych chorób. Podstawę diety osób chorych na łuszczycę powinny stanowić warzywa i owoce, zwłaszcza te będące bogatym źródłem flawonoidów (brokuły, pomidory, winogrona, czarne porzeczki), witaminy C (papryka, natka pietruszki, owoce cytrusowe, czarna porzeczka) oraz karotenoidów (marchew, dynia, mango, brzoskwinia) (3).

Warto, aby codzienną dietę urozmaicić o produkty będące bogatym źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3, które działają przeciwzapalnie i mogą wpływać na złagodzenie objawów choroby.

Ich źródłem są przede wszystkim tłuste ryby morskie takie jak makrela, łosoś, śledź i sardynka.

W diecie należy natomiast unikać produktów wysokoprzetworzonych, czerwonego mięsa oraz tłustych produktów pochodzenia zwierzęcego jak smalec, podroby itp. Konieczne jest także zrezygnowanie ze wszelkiego stosowania używek, w tym alkoholu, gdyż wpływają one negatywnie na przebieg łuszczycy. W przypadku wystąpienia nietolerancji na gluten zaleca się rozważenie wprowadzenie diety eliminacyjnej.

Podsumowanie

Łuszczyca jest to choroba, która często współwystępuje razem z cukrzycą i w istotny sposób może wpływać na jakość życia pacjentów, szczególnie w pracy zawodowej oraz relacjach społecznych. Dlatego chorzy na łuszczycę powinni zadbać o prawidłową dietę, która pokryje zapotrzebowanie na wszystkie składniki odżywcze.

Ważne by codzienny jadłospis opierał się na produktach, które zapobiegną wystąpieniu lub nie doprowadzą do pogłębienia już istniejących konsekwencji będących przyczyną współtowarzyszących chorób metabolicznych (8).

Zacznij skutecznie zarządzać swoją cukrzycą!

Literatura

1. Antosik K., Krzęcio-Nieczyporuk E., Kurowska-Socha B. Rola diety i żywienia w leczeniu łuszczycy. Hygeia Public Health 2017, 52(2): 131-137.
2. Cohen A.D., Dreiher J., Shapiro Y. i wsp. Psoriasis and diabetes: a population-based cross-sectional study. J. Eur. Acad. Dermatol. Venereol. 2008;22:585-589.
3. Gołąbek K., Regulska-Ilow B. Wspomaganie dietetyczne leczenia farmakologicznego pacjentów z łuszczycą. Hygeia Public Health 2017, 52(4): 335-342.
4. Gołdyn A., Goździalska A., Jaśkiewicz J. Dermatozy skórne – aktualne problemy cukrzycy. W: Współczesne kierunki w medycynie prewencyjnej. (red.) Anna Goździalska, Jerzy Jaśkiewicz. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM, 2013, s. 27-40.
5. Qureshi A.A., Choi H.K., Setty A.R., Curhan G.C. Psoriasis and the risk of diabetes and hypertension: a prospective study of US female nurses. Arch. Dermatol. 2009;145:467-469.
6. Reich K. Łuszczyca jako układowa choroba zapalna: implikacje dla postępowania.  Dermatologia po dyplomie. 2012;3(4):4-15.
7. Sikora-Grabka E., Adamczak M., Więcek A. Zaburzenia metaboliczne u chorych na łuszczycę.Przegląd Lekarski 2011 / 68 / 12
8. Wu CY, Shieh JJ, Shen JL, et al. Association between antidiabetic drugs and psoriasis risk in diabetic patients: Results from a nationwide nested case-control study in Taiwan. J Am Acad Dermatol 2015, 72(1): 123-130.

O autorze Magdalena Rybka

lic.

Absolwentka studiów licencjackich kierunku Dietetyka na Akademii Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego w Poznaniu. Obecnie w trakcie studiów magisterskich na  Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu. Do jej zainteresowań należy tematyka zaburzeń odżywiania oraz kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych od najmłodszych lat.

UDOSTĘPNIJ ARTYKUŁ

udostępnij na facebook-u